"ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΆΦΟΙ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ"

  Το Μορφωτικό Ινστιτούτο της ΕΣΗΕΑ Παρουσιάζει:

                          "ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΆΦΟΙ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ"

                             29 Οκτωβρίου – 3 Νοεμβρίου, Ινστιτούτο ΓΚΑΙΤΕ                        

Οι Ταινίες Αναλυτικά:

Ο ΠΟΛΊΤΗΣ ΚΕΪΝ (Citizen Kane)
ΗΠΑ, 1941, μ/α

Σκην.: Orson Welles. Σεν.: Herman J. Mankiewicz, Orson Welles. Ηθ.: Joseph Cotten, Orson Welles, Dorothy Comingore. Διάρ.: 119΄.

Η δημοσιογραφία στην ιδεώδη της μορφή. Αποκαλύπτει τα πάντα, δεν νιώθει δέος και δεν υποκύπτει μπροστά σε καμία απειλή. Όταν ο 76χρονος μεγιστάνας Τσάρλς Φόστερ Κέιν πεθαίνει στο Ξαναντού, τον τεράστιο πύργο του, η τελευταία του λέξη είναι "ροδανθός". Μια ομάδα δημοσιογράφων παρατηρώντας τα έντονα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα της δημόσιας ζωής του Κέιν, προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τα τελευταία λόγια του. Ο ρεπόρτερ Τόμσον, ερευνώντας την παιδική ζωή του Κέιν και παίρνοντας συνέντευξη από τέσσερα σημαντικά για εκείνον, πρόσωπα καταλήγει στην λύση του «μυστηρίου». Tο ντεμπούτο του νεαρού Ορσον Γουέλς στη μεγάλη οθόνη επανεφευρίσκει, μέσω πρωτοποριακών κινηματογραφικών τεχνικών ("βάθος πεδίου", "πλάνο σεκάνς"  αξονική σκηνοθεσία, «φλας μπακ»), τον ίδιο τον κινηματογράφο, δίνοντας τεράστια ώθηση στην έβδομη τέχνη.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΡΕΠΌΡΤΕΡ (Professione: reporter)
Ιταλία/Ισπανία/Γαλλία, 1975, εγχ.

Σκην.: Michelangelo Antonioni. Σεν.: Mark Peploe. Ηθ.: Jack Nicholson, Maria Schneider, Jenny Runacre. Διάρ.: 126΄.
Η δημοσιογραφία που χάνει τον δρόμο της και αυτοπαγιδεύεται όταν υιοθετεί, πρεσβεύει  ή δηλώνει μια αναληθή κατάσταση πραγμάτων...μια ψεύτικη ταυτότητα.

Υπαρξιακό θρίλερ που μετουσιώνει την εσωτερική μας οδύσσεια σε παραβολή επί της ανθρώπινης ματαιότητας. Όνομα Ντέιβιντ Λοκ, σαραντάρης. Πολιτικός ρεπόρτερ, ευρισκόμενος σε αποστολή στη Βόρεια Aφρική. Βαριεστημένος εώς αδιάφορος. Αλλάζει ταυτότητα μ' ένα νεκρό που έμενε στο διπλανό δωμάτιο του ξενοδοχείου. Αρχίζει να ερευνά της πτυχές της νέας του προσωπικότητας ανακαλύπτοντας πως κινδυνεύει η ζωή του λόγω εμπλοκής του ονόματός του στο λαθρεμπόριο όπλων. Σκιά του μια κοπέλα. Κυνηγημένος και κουρασμένος αφήνεται στην τύχη του, θύμα της μοίρας που ο ίδιος προκάλεσε. Ο Aντονιόνι, για μια ακόμα φορά, χρησιμοποιεί εκπληκτικά το τοπίο σχολιάζοντας τη ψυχική κατάσταση των ηρώων του.

ΓΛΥΚΕΙΑ ΖΩΗ (La Dolce Vita)
Ιταλία/Γαλλία, 1960, μ/α

Σκην.: Federico Fellini. Σεν.: Federico Fellini, Ennio Flaiano. Ηθ.: Marcello Mastroianni, Anita Ekberg, Anouk Aimée. Διάρ.: 174΄.
Η δημοσιογραφία της στιγμής, του ενσταντανέ, της κάθε ώρας. Που καταγράφει, σοκάρει, γοητεύει, αποπλανεί μα δεν αφήνει ρίζες, ούτε κάν αντίκτυπο. Μια εβδομάδα απ’τη ζωή του Marcello Rubini, δημοσιογράφου σε φυλλάδα της Ρώμης, με παρατσούκλι paparazzo (το οποίο  έχει γίνει συνώνυμο μιας γενιάς συναδέλφων του). Ο προφητικός καθρέφτης του χάους μιας κοινωνίας και των ηθών της, με τον πρωταγωνιστή να λειτουργεί ως «πασπαρτού» ώστε να διεισδύσουμε σε όργια νεόπλουτων και πάρτυ μεταμοντέρνων διανοούμενων. Μαζί του η Emma που τον αγαπάει εμμονικά, η Maddalena που αναζητά καινούργιες συγκινήσεις, ο διανοούμενος Steiner, η αμερικανίδα ντίβα Sylvia. Όλοι οι χαρακτήρες είναι παιχνίδια που παίζονται και παίζουν σε ένα παιχνίδι όπου αγνοούν τους κανόνες, παγιδευμένοι σε αδιέξοδες καταστάσεις όπως κι ο πρωταγωνιστής που καταλήγει με την πλάτη στον τοίχο. 

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΗΣ (The Cameraman)
ΗΠΑ, 1928, μ/α

Σκην.: Edward Sedgwick. Σεν.: Clyde Bruckman, Lew Lipton. Ηθ.: Buster Keaton, Marceline Day, Harold Goodwin. Διάρ.: 69΄.
Η δημοσιογραφία ως εικαστική αποτύπωση της πραγματικότητάς μας, ως αναγκαιότητα επιβίωσης και ως δημιουργική έκφανση. Ως τέχνη εφάμιλη με το ξελόγιασμα του έρωτα στον οποίο υποπέφτει ο ασήμαντος φωτογράφος Λιούκ Σάνον (το οποίο υποδύεται αριστοτεχνικά ο Μπάστερ Κίτον σε ένα από τα τελευταία φιλμ του πριν την έλευση του ομιλούντος κινηματογράφου). Ο σπουδαίος «αγέλαστος κωμικός» για να καταφέρει να κερδίσει την προσοχή του αντικειμένου του έρωτά του, μιας όμορφης γραμματέως των κινηματογραφικών στούντιο της MGM που ακούει στο όνομα Σάλι, αποφασίζει να χρισθεί cameraman, ώστε να είναι συχνότερα  κοντά της. Βεβαίως ό,τι προσπαθεί να κινηματογραφήσει, καταλήγει σε ξεκαρδιστικό φιάσκο, κι έτσι, αρχίζει να σκέφτεται άλλους (πιο ξέφρενα αστείους) τρόπους για να την κατακτήσει. Το The Cameraman παρουσιάζεται σαν χωρισμένο σε δύο μέρη, με το πρώτο να αποτελείται από αυτοσχεδιαστικά, έξυπνα γκαγκς και το δεύτερο από ευφυώς ενορχηστρωμένες σκηνές.

 (Shock Corridor)
ΗΠΑ, 1963, μ/α

Σκην.: Samuel Fuller. Σεν.: Samuel Fuller. Ηθ.: . Peter Breck, Constance Towers, Gene Evans. Διάρ.: 101΄.
Η δημοσιογραφία στα δίχτυα της ματαιοδοξίας. Στον άνευ αλληλεπίδρασης κόσμο που κυβερνά ένα πανίσχυρο «Εγώ». Η επαρμένη δημοσιογραφία που θεωρεί πως δεν υπηρετεί τίποτα πέρα από την ολοκλήρωση του εκάστοτε θέματος. Νεαρός, ανερχόμενος ρεπόρτερ με το όνειρο αλλά και στο κυνήγι ενός Πούλιτζερ εισάγεται σε ψυχιατρείο με σκοπό να έρθει σε επαφή με 3 τρόφιμους που είναι μάρτυρες ενός φόνου. Δείχνει αποφασισμένος να υποστεί τις όποιες συνθήκες διαβίωσης, ώστε να μάθει «ποιός σκότωσε τον Σλόαν» και να καθιερωθεί. Το νοσηλευτικό όμως ίδρυμα αποτελεί μικρογραφία της αμερικάνικης κοινωνίας, με τους εσώκλειστους ως πολίτες και τους νοσηλευτές, φύλακες, γιατρούς ως φορείς του αντίστοιχου κρατικού μηχανισμού. Τουτέστιν η τρέλα είναι φυσικό επακόλουθο. Αλληγορία, αστυνομικό θρίλερ και φιλμ νουάρ με ανεπανάληπτη λεπτομέρεια σε ήχο/μοντάζ και τη σκηνοθεσία του Φούλερ να αποτελεί βασική καλλιτεχνική επιρροή των Godard, Wenders, Scorsese, Tarantino, Jarmusch κ.λ.π..

ΜΕ ΚΟΜΜΈΝΗ ΤΗΝ ΑΝΆΣΑ (À Bout De Souffle)
Γαλλία, 1960, μ/α

Σκην.: Jean-Luc Godard. Σεν.: François Truffaut. Ηθ.: Jean-Paul Belmondo, Jean Seberg, Daniel Boulanger. Διάρ.: 90΄.
Η δημοσιογραφία ως περιπέτεια που δεν ξέρεις πως θα εξελιχθεί (εξάλλου μόνο τότε είναι περιπέτεια). Ως ταξίδι στην Ιθάκη όπου η διαδρομή έχει το ίδιο σημασία με την ευκτέα ή μοιραία κατάληξη. Η δημοσιογραφία όταν παρεκλίνει και παρεκτρέπεται ζώντας τις ιστορίες που περιγράφει. Το υψηλού αισθητικού και συναισθηματικού κοντράστ, μαυρόασπρο βάπτισμα πυρός τόσο του τρομερού παιδιού του γαλλικού Νέου Κύματος, Ζαν Λικ Γκοντάρ, όσο και του πρωταγωνιστή του Ζαν Πολ Μπελμοντό. Ο δεύτερος στον ρόλο του αμοραλιστή Μισέλ Πουακάρ, ενός νεαρού γκάνγκστερ που ζει μόνο για το παρόν και για το ρομάντσο του με την Aμερικανίδα, φοιτήτρια της Σορβόννης και εκκολαπτόμενη δημοσιογράφο, Πατρίτσια. Η ταινία σηματοδότησε το πέρασμα του κινηματογράφου στην εποχή της ταχύτητας και του προσωπικού στιλ, τοποθετώντας την κάμερα σε καροτσάκια σούπερ μάρκετ, προτείνοντας νατουραλιστική φωτογραφία, εικονογράφηση καταιγιστικού χρονογραφήματος και με σενάριο άγνωστο στους ηθοποιούς μέχρι λίγο πριν το γύρισμα.  

ΞΑΝΑΠΑΝΤΡΕΥΟΜΑΙ ΤΗ ΓΥΝΑΊΚΑ ΜΟΥ (His Girl Friday)
ΗΠΑ, 1940, εγχ. μ/α

Σκην.: Howard Hawks. Σεν.: Charles Lederer, Ben Hecht. Ηθ.: Cary Grant, Rosalind Russell and Ralph Bellamy. Διάρ.: 92΄.
Η δημοσιογραφία στο κρεσέντο της. Σε πλήρη ανάπτυξη των φρενιτωδών ρυθμών, ηθών και προεκτάσεών της. Με σκοπό ιερό, μέσα αδιάκριτα και τον σκοπό να αγιάζει τα μέσα. Η χειραφετημένη ρεπόρτερ (40 χρόνια μπροστά απ’ την εποχή της) Hildy Johnson, έχει μόλις πάρει διαζύγιο από τον γοητευτικό αλλά καταχρηστικό -ψυχικά κι επαγγελματικά- αρχισυντάκτη της εφημερίδας της κι ετοιμάζεται να παντρευτεί έναν ισσοροπημένο ασφαλιστή. Εκείνος πάλι δεν σκοπεύει να το επιτρέψει αυτό οπότε σε μια απέλπιδα προσπάθεια να την κρατήσει κοντά του της αναθέτει την «αποστολή» έρευνας και ανατροπής της απόφασης εκτέλεσης ενός μελλοθάνατου. Το τι συμβαίνει αδυνατεί να περιγραφεί με λόγια αφού η ταινία αποτελεί την πεμπτουσία της λειτουργικής χρήσης ατάκας για την προαγωγή του σεναρίου. Μια καγχαστική ματιά για τη δύναμη του Τύπου, πιο επίκαιρη παρά ποτέ.

ELLES (Malgorzata Szumowska)
Γαλλία/Πολωνία, 2011, εγχ.

Σκην.: Malgorzata Szumowska. Σεν.: Malgorzata Szumowska, Tine Byrckel. Ηθ.: Juliette Binoche, Anaïs Demoustier, Joanna Kulig. Διάρ.: 99΄.
Η δημοσιογραφία αποστασιοποιημένη από την καλή ή κακή πραγματικότητα, που βλέπει τα πράγματα μέσω των διαθλαστικών φακών του lifestyle ή της ρουτίνας που έχει επιλέξει. Ακριβώς σαν ψυχαναλυτικό κείμενο σε γυναικείο περιοδικό. Μια δημοσιογράφος του γαλλικού Elle. Μητέρα και σύζυγος με οικονομική ευχέρεια και προκλητική δουλειά. Ερευνά την φοιτητική πορνεία. Παίρνει συνεντεύξεις από όμορφες φοιτήτριες που ακολούθησαν αυτόν τον δρόμο. Ακούει διηγήσεις για την καλά αμειβόμενη κι όλο έξαρση καθημερινότητά τους και η ενστικτώδης αντιπαραβολή με την συμβατικότητα της δικής της προκαλούν τη διαστολή της καταπιεσμένης της σεξουαλικότητάς. Το θέμα της πορνείας που προκύπτει από το κόστος σπουδών σε ένα ευμαρές οικονομικό περιβάλλον το οποίο σε προκαλεί να ενσωματωθείς αλλά και η καταπίεση της σύγχρονης γυναίκας που πλησιάζοντας τα πενήντα νιώθει όλο και λιγότερο επιθυμητή.

THE WAR GAME (The War Game)
Μ/Βρετανία, 1965, μ/α

Σκην.: Peter Watkins. Σεν.: Peter Watkins. Ηθ.: Michael Aspel, Peter Graham. Διάρ.: 48΄.
Η δημοσιογραφία που πληρώνει με λογοκρισία την αμεσότητα και σκληρότητα της  ειλικρίνειάς της. Με το μάτι στον φακό που καταγράφει τα πάντα κι αδυνατεί να πει ψέματα και την κάμερα ανά χείρας. Ένα αριστουργηματικό, κινηματογραφικό «Αν» σχετικά με το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού πολέμου και των συνθηκών που θα επικρατούσαν την επόμενη μέρα, αποτέλεσε την αφορμή για την περιθωριοποίηση του δημιουργού του και την 30ετή απαγόρευση του ίδιου του, γυρισμένου για το BBC, φιλμ στην Μ. Βρετανία. Αυτά καθώς το αποκαλυπτικό War Game θεωρήθηκε ενάντιο της κυβέρνησης Ουίλσον εν μέσω Ψυχρού Πολέμου. Σε πείσμα και αντιδιαστολή των περιστασιακών τοποθετήσεων/συμφερόντων η ταινία κερδίζει το Όσκαρ δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ εκείνης της χρονιάς.

ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΤΎΧΗ (Good Night And Good Luck)
ΗΠΑ, 2005, μ/α

Σκην.: George Clooney. Σεν.: George Clooney, Grant Heslov. Ηθ.: David Strathairn, George Clooney, Patricia Clarkson. Διάρ.: 93΄.
Η αδέσμευτη δημοσιογραφία ως έσχατο οχυρό ή, έστω, τελευταίο εμπόδιο απέναντι στην οργανωμένη καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ιδιωτικών ή δημόσιων. Παρακολουθούμε τη ζωή του Έντουαρντ Μάροου, ενός επιτυχημένου τηλεοπτικού  παρουσιαστή του CBS καθώς η έρευνα του σχετικά με τις περίφημες ακροάσεις του γερουσιαστή Μακάρθι αποκαλύπτει κάθε μορφή καταχρηστικής εξουσίας σε μία από τις πιο σκοτεινές στιγμές της αμερικάνικης ιστορίας. Παράλληλα τον οδηγεί σε μετωπική σύγκρουση τόσο με τον τότε πανίσχυρο πολιτικό παράγοντα όσο και με το συγκαταβατικό οικονομικό κατεστημένο του επαγγέλματός του. Εν μέσω ενός κυκεώνα από απειλητικές ακροάσεις, «δίκες» φρονημάτων, μαύρες λίστες «αντιφρονούντων», μυστικές πηγές του FBI και ανθρώπους που στιγματίζονται ως προδότες ή/και πράκτορες της κάποιος παραδίδει με τις πράξεις του μαθήματα δημοσιογραφίας και προσωπικού ήθους.


Ο ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΟΛΚ ΣΤΟΝ ΑΈΡΑ
Ελλάδα, 1988, εγχ.

Σκην.: Διονύσης Γρηγοράτος. Σεν.: Διονύσης Γρηγοράτος. Ηθ.: Αγάπη Μανουρά, Μιχάλης Κοσμίδης, Βαγγέλης Καζάν, Πάυλος Κοντογιαννίδης. Διάρ.: 150΄.
Η δημοσιογραφία στην υπηρεσία της ιστορικής μνήμης μέσα από το πρίσμα προσωπικών αντιλήψεων και βιωμάτων. Βάση της ταινίας είναι μια υπόθεση που έγινε θρύλος. Στα χρόνια του εμφυλίου διάσημος αμερικάνος δημοσιογράφος, παντρεμένος με ελληνίδα και ιδιαίτερα φιλόδοξος κυνηγάει συνέντευξη με τον ηγέτη του Δημοκρατικού Στρατού, Μάρκο Βαφειάδη, γεγονός που θα θεωρείτο παγκόσμια δημοσιογραφική επιτυχία. Αυτά πριν τον Μαΐο του 1948, όταν το πτώμα του βρέθει να επιπλέει δεμένο και πυροβολημένο στο κεφάλι, στην παραλία της Θεσσαλονίκης. Πάντρεμα μυθοπλασίας-ντοκιμαντέρ με παρουσιάσεις ντοκουμέντων του κλίματος υστερίας και τρομοκρατίας, εμφανίσεις  ιστορικών προσώπων όπως οι Στακτόπουλος, σύζυγος του Πολκ και συντελεστές  μιας πολιτικής/δικαστικής σκευωρίας, τον Ηχολήπτη να ερευνά, την ηθοποιό να καταφεύγει στον μύθο κι ένα ζευγάρι στο ραδιόφωνο να εντοπίζει τρομακτικές αντιστοιχίες σε παρελθόν και παρόν.

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΧΕΛΙΔΟΝΑΣ
Ελλάδα, 1987, εγχ.

Σκην.: Κώστας Βρεττάκος. Σεν.: Διονύσης Χαριτόπουλος, Σούλα Δρακοπούλου, Κώστας Βρεττάκος. Ηθ.: Αλέκος Αλεξανδράκης, Μαίρη Χρονοπούλου, Βασίλης Διαμαντόπουλος, Ηλίας Λογοθέτης . Διάρ.: 117΄.
Δημοσιογραφία η αμήχανη, η πικρόχολη, η διδακτική...όταν ξεσκεπάζει συναισθήματα θαμένα με αιτία κι αφορμή. Μια οικογένεια που διασκορπίστηκε κατά τον ελληνικό εμφύλιο και που ο πρωταγωνιστής δημοσιογράφος σε συνεργασία με έναν νέο σκηνοθέτη κάνει την απόπειρα να επανενώσει. Ο μεγάλος γιος, Σπύρος με φίλους χίτες και ταγματασφαλίτες, αδύναμος κι αναξιοπρεπής. Η Ακριβή, με μια ζωή γεμάτη καταπίεση που αδυνατεί να διαχειριστεί τη μοίρα της. Ο Σωτήρης, τρίτος της οικογένειας, εσωστρεφής, μετριοπαθής κι ενδιάμεσος. Ο αριστερός Άγγελος δεν εμφανίζεται, απαξιεί. Αργότερα βλέπουμε την κηδεία του κι άλλους να μιλάνε για τον ίδιο. Η εμβληματική Φωτεινή. Αντάρτισα, συκοφαντημένη μα με τα ιδανικά της άθικτα. Τα μέλη της οικογένειας εντοπίζονται αλλά έχουν καταλήξει να μισούν ο ένας τον άλλο. Η ζωή μιας οικογένειας ηθογραφεί ολόκληρη την ελληνική κοινωνία της εποχής.