ΑΡΑΒΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ ΣΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ

Al-Farabi

Είναι γνωστό ότι στην Ευρώπη, με την επικράτηση της χριστιανικής θρησκείας,  με τις διαμάχες για τα θρησκευτικά ζητήματα  και με τις κοινωνικές αναταραχές που προκάλεσαν οι νέες αντιλήψεις για τον κόσμο και τη ζωή, χάθηκαν πολλά από τα στοιχεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Οι νέες αντιλήψεις για τον κόσμο και τη ζωή στη βάση της χριστιανικής διδασκαλίας βρήκαν απήχηση, επιβλήθηκαν και εκπροσωπήθηκαν επί αιώνες και διαδραμάτισαν σοβαρό κοινωνικό ρόλο, που επηρέασε καθοριστικά το σύνολο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, ακόμα και τον τρόπο σκέψης στο χώρο της φιλοσοφικής και επιστημονικής αναζήτησης. Στην πορεία των αιώνων του αποκαλούμενου ευρωπαϊκού Μεσαίωνα, το επιστημονικό και φιλοσοφικό ενδιαφέρον τονώθηκε και η προσπάθεια ανατροφοδοτήθηκε από τη συμβολή του Αραβο-Μουσουλμανικού πολιτισμού και ιδιαίτερα από τις μεταφράσεις στα λατινικά πολλών μελετών αράβων στοχαστών και φιλοσόφων. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, αρχαίες ελληνικές μελέτες και φιλοσοφικά έργα, όπως του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, ήταν γνωστά στους Άραβες και μεταφρασμένα στη δική τους γλώσσα, κοντά στις αρχές του 13ου αιώνα και μέσω των αραβικών μεταφράσεων οι ευρωπαίοι ανακάλυψαν ξανά τις προσπάθειες των αρχαίων Ελλήνων. Πολλοί ιστορικοί έχουν υποστηρίξει ότι κάποιες από τις μεγάλες τεχνολογικές καινοτομίες στην Ευρώπη εκείνης της εποχής είχαν επιτευχθεί στον τότε αραβικό κόσμο και κορυφαίοι επιστήμονες όπως ο Κοπέρνικος, ο Γαλιλαίος, ο Κέπλερ και άλλοι που διατύπωσαν επαναστατικές αντιλήψεις για τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό, γνώριζαν τις μελέτες των αράβων στοχαστών και είχαν επηρεασμούς από τα επιτεύγματά τους.

Πανθεϊστικά σημάδια  και προσπάθειες να ξεπεραστεί ο καθαρός διαχωρισμός ενός υπερφυσικού Θεού από το γνωστό μας υλικό κόσμο, υπάρχουν και στα έργα πολλών εκπροσώπων του ανατολικού αριστοτελισμού, όπως του Αλ Φαραμπί (870-950, Φαραμπί = «Δεύτερος διδάσκαλος»), ο οποίος θεωρείται ο βασικός εκπρόσωπος του αριστοτελισμού στην Ανατολή των μεσαιωνικών χρόνων και συνδυάζει απόψεις της νεοπλατωνικής  διδασκαλίας.  Μερικοί  άλλοι  αριστοτελικοί  της Ανατολής, από τους πιο γνωστούς είναι ο Ιμπν Σίνα (λατ. Avicenna 980-1037), ο Ιμπν Μπάτζα (λατ. Avempace τέλος 11ου-1139), ο Ιμπν Ρουσντ ή Αβερρόης (λατ. Ibn Rushd ή Averroes, 1126-1198).

Ο Αβερρόης, ήταν Άραβας γιατρός και φιλόσοφος γεννημένος στην περιοχή της Ισπανίας. Είναι από τα πιο γνωστά πρόσωπα στην ιστορία του Αραβικού πολιτισμού, για να μας θυμίζουν τις θρησκευτικές διαμάχες και τις αντιδράσεις που προκαλούσαν οι άνθρωποι με ερευνητικό πνεύμα, όταν τολμούσαν να εκφράσουν σκέψεις που αμφισβητούν ή υποβαθμίζουν ή ερμηνεύουν τα θρησκευτικά κείμενα ή τις όποιες απόψεις που έχουν βρει απήχηση και επαναλαμβάνονται με φανατισμό. Ο Αβερρόης δήλωνε ότι όλα τα ιερά βιβλία όλων των θρησκειών είναι ηθικοί οδηγοί για την ανθρώπινη συμπεριφορά σε αρμονία με το Θεό και η Βίβλος του Προφήτη δεν αποτελούσε τον τέλειο οδηγό και το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης. Αυτές οι διαφορετικές απόψεις του ήταν αρκετές για να προκαλέσουν το φθόνο των φανατικών ιεροδιδασκάλων και ιεροσπουδαστών του Κορανίου. Διώχτηκε, φυλακίστηκε, εκτέθηκε σε δημόσιο εξευτελισμό, εξαναγκάσθηκε να αποκηρύξει δημόσια τις θεωρίες και τις επιστημονικές αντιλήψεις του, κατασχέθηκε όλη η περιουσία του και πυρπολήθηκε η βιβλιοθήκη του. Οι θρησκευτικές διαμάχες, ο θρησκευτικός φανατισμός, η θρησκευτική καταπίεση στο ανθρώπινο πνεύμα, τα εμπόδια στην έρευνα της φύσης και τα εμπόδια στην προσωπική ζωή από τις αντιδράσεις του κοινωνικού περιβάλλοντος δεν ήταν φαινόμενα που χαρακτηρίζουν μόνο τους σκοτεινούς αιώνες για τον πολιτισμό στην Ευρώπη, που τους ονομάσαμε Μεσαίωνα.

Ένας ακόμα γνωστός Άραβας φιλόσοφος με μερικές προδρομικές πανθεϊστικές απόψεις είναι ο Ιμπν Αλ - Αραμπί (1165-1240) και όσο ψάχνουμε βρίσκουμε πολλούς άλλους λιγότερο ή περισσότερο γνωστούς.

  http://www.kosmologia.gr/philosophy_history/ARABES.htm