Τρίτη 24 Ιουνίου 2014

Μανώλης Αναγνωστάκης... ο ποιητής της σπαραχτικής σιωπής και της άγρυπνης συνείδησης





+ 23 Ιουνίου 2005


Ἡ ἀγάπη εἶναι ὁ φόβος...

Ἡ ἀγάπη εἶναι ὁ φόβος ποὺ μᾶς ἑνώνει μὲ τοὺς ἄλλους
Ὅταν ὑπόταξαν τὶς μέρες μας καὶ τὶς κρεμάσανε σὰ δάκρυα
Ὅταν μαζί τους πεθάνανε σὲ μίαν οἰκτρὴ παραμόρφωση
Τὰ τελευταῖα μας σχήματα τῶν παιδικῶν αἰσθημάτων
Καὶ τί κρατᾷ τάχα τὸ χέρι ποὺ οἱ ἄνθρωποι δίνουν;
Ξέρει νὰ σφίγγει γερὰ ἐκεῖ ποὺ ὁ λογισμός μας ξεγελᾷ
Τὴν ὥρα ποὺ ὁ χρόνος σταμάτησε καὶ ἡ μνήμη ξεριζώθηκε
Σὰ μίαν ἐκζήτηση παράλογη πέρα ἀπὸ κάθε νόημα;
(κι αὐτοὶ γυρίζουν πίσω μιὰ μέρα χωρὶς στὸ μυαλὸ μία ρυτίδα
βρίσκουνε τὶς γυναῖκες τους καὶ τὰ παιδιά τους μεγάλωσαν
πηγαίνουνε στὰ μικρομάγαζα καὶ στὰ καφενεῖα τῆς συνοικίας
διαβάζουνε κάθε πρωὶ τὴν ἐποποιία τῆς καθημερινότητας.)
Πεθαίνουμε τάχα γιὰ τοὺς ἄλλους ἢ γιατὶ ἔτσι νικοῦμε τὴ ζωὴ
Ἢ γιατὶ ἔτσι φτύνουμε ἕνα-ἕνα τὰ τιποτένια ὁμοιώματα
Καὶ μία στιγμὴ στὸ στεγνωμένο νοῦ τους περνᾷ μίαν ἡλιαχτίδα
Κάτι σὰ μιὰ θαμπὴ ἀνάμνηση μιᾶς ζωικῆς προϊστορίας.
Φτάνουμε μέρες ποὺ δὲν ἔχεις πιὰ τί νὰ λογαριάσεις
Συμβάντα ἐρωτικὰ καὶ χρηματιστηριακὲς ἐπιχειρήσεις
Δὲ βρίσκεις καθρέφτες νὰ φωνάξεις τ᾿ ὄνομά σου
Ἁπλὲς προθέσεις ζωῆς διασφαλίζουν μίαν ἐπικαιρότητα
Ἀνία, πόθοι, ὄνειρα, συναλλαγές, ἐξαπατήσεις
Κι ἂν σκέφτομαι εἶναι γιατὶ ἡ συνήθεια εἶναι πιὸ προσιτὴ ἀπὸ τὴν τύψη.
Μὰ ποιὸς θὰ ῾ρθεῖ νὰ κρατήσει τὴν ὁρμὴ μιᾶς μπόρας ποὺ πέφτει;

Το ναυάγιο

Θα μείνω κι εγώ μαζί σας μες στη βάρκα
Ύστερα απ' το φριχτό ναυάγιο και το χαμό
Το πλοίο βουλιάζει τώρα μακριά
(Πού πήγαν οι άλλες βάρκες; ποιοι γλιτώσαν;)
Εμείς θα βρούμε κάποτε μια ξέρα
Ένα νησί ερημικό όπως στα βιβλία
Εκεί θα χτίσουμε τα σπίτια μας
Γύρω-γύρω απ' τη μεγάλη πλατεία
Και στη μέση μια εκκλησιά
Θα κρεμάσουμε μέσα τη φωτογραφία
Του καπετάνιου μας που χάθηκε - ψηλά-ψηλά -
Λίγο πιο χαμηλά του δεύτερου, πιο χαμηλά του τρίτου
Θ' αλλάξουμε τις γυναίκες μας και θα κάνουμε πολλά παιδιά
Κι ύστερα θα καλαφατίσουμε ένα μεγάλο καράβι
Καινούριο, ολοκαίνουριο και θα το ρίξουμε στη θάλασσα

Θα 'χουμε γεράσει μα θα μας γνωρίσουνε.

Μόνο τα παιδιά μας δε θα μοιάζουνε μ' εμάς.




Η ζωή και το έργο του
Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005).
Γεννήθηκε το 1925 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ιατρική στό Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και εϊδικεύθηκε ώς ακτινολόγος στη Βιέννη (1955-1956). Aσκεί από τότε το επάγγελμα του ακτινολόγου στή Θεσσαλονίκη και από τα τέλη του 1978 στην Αθήνα.
Έμεινε φυλακή στό διάστημα 1948-1951, καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο (1949), για πολιτική δράση στό φοιτητικό κίνημα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Εμφανίστηκε στα Ελληνικά Γράμματα στό περιοδικό «Πειραϊκά Γράμματα» (Σεπτ. 1942) και στό φοιτητικό περιοδικό «Ξεκίνημα» (Θεσσαλονίκη, όργανο του εκπολιτιστικού ομίλου Πανεπιστημίου), 20 Μαρτίου 1944.
Εξέδωσε:
Ποιητικές συλλογές: Εποχές, Θεσσαλονίκη 1945. Εποχές 2, Θεσσαλονίκη 1948, Εποχές 3, Θεσσαλονίκη 1951. Η συνέχεια, 1954. Τα ποιήματα (1941-1956), 1956 (συγκεντρωτική έκδοση, μαζί με τις «Παρενθέσεις» και τη «Συνέχεια 2»). Η Συνέχεια 3, Θεσσαλονίκη 1962. Ο Στόχος, 1970. Τα ποιήματα (1941-1971), 1977.
Πεζά: Το περιθώριο, 1979.
Μελέτες: Υπέρ και Κατά, 1965. Αντιδογματικά, 1975.
Συνεργάστηκε με ποιήματα και κριτικά σημειώματα στα περ. «Πειραϊκά Γράμματα», «Φοιτητής» (Θεσσαλονίκη, 1945), «Φιλολογικά Χρονικά», «Ελεύθερα Γράμματα», « Τα Νέα Ελληνικά», «Επιθεώρηση Τέχνης», «Κριτική» (Θεσσαλονίκη) ως εκδότης - διευθυντής, «Εποχές», «Διάλογος» (Θεσσαλονίκη) κτλ. και στην εφ. «Αυγή».
Μετέφρασε: Δύο ωδές του Φ. Γκ. Λόρκα (σε συνεργασία με τον Κλείτο Κύρου), 1948.
Ποιήματα του μεταφράστηκαν στα: Γαλλικά, Γερμανικά, Αγ γλικά, Ιταλικά.
Υπήρξε αρχισυντάκτης στό φοιτητικό περιοδικό «Ξεκίνημα» (Θεσσαλονίκη, από το τεύχος 1, 15.2.1944 έως το τεύχος 11-12, 1 και 15.10.1944. Στά τεύχη ^Οκτωβρίου 1944 και Νοεμβρίου 1944 αναφέρονται: Διευθυντής Θαν. Φωτιάδης, αρχισυντάκτης Μανόλης Αναγνωστάκης) και εκδότης του περ. «Κριτική», (Θεσσαλονίκη, 1959-1961). Υπήρξε μέλος της εκδοτικής ομάδας «Δεκαοκτώ Κείμενα» (1970), «Νέα Κείμενα» και του περιοδικού « Η συνέχεια» (1973). 
(Αργυρίου, Αλέξανδρος, επιμ. Η ελληνική ποίηση: γραμματολογία, ανθολογία . Αθήνα: Εκδόσεις Σοκόλη, 1982


Βιβλία του Αναγνωστάκη στη βιβλιοθήκη

Αναγνωστάκης, Μανόλης, 1925-2005
  • Τα ποιήματα 1941-1971. Αθήνα: Πλειάς, 1975. [891.861 ΑΝΑ]
  • Τα ποιήματα 1941-1971. Αθήνα: Νεφέλη, 2000. [891.861 ΑΝΑ]
  • Τα ποιήματα: Εποχές, Εποχές 2, Παρενθέσεις, Εποχές 3, Η Συνέχεια, Η Συνέχεια 2, Η Συνέχεια 3, Ο Στόχος, 1941-1971. Αθήνα: Πλειάς , c1976. [891.861 ΑΝΑ]
  • Τα συμπληρωματικά: σημειώσεις κριτικής. Αθήνα: Στιγμή, 1985. [890.9 ΑΝΑ]
CD και κασέτες του Αναγνωστάκη στη βιβλιοθήκη
  • Ο Μανόλης Αναγνωστάκης διαβάζει Αναγνωστάκη [CD]. Αθήνα: Lyra, p1999. [CD 891.861 ΑΝΑ]
  • Ο Μανώλης Αναγνωστάκης διαβάζει Αναγνωστάκη [Cassette]. Athens: EMI, 1977. [ΚΑΣΕΤΑ 891.861 ΑΝΑ]
  • Γρηγορίου, Μιχάλης. Η αγάπη είναι φόβος : κύκλος τραγουδιών σε ποίηση Μανώλη Αναγνωστάκη [Cassette]. Αθήνα: Μ. Μάτσας, 1980. [ΚΑΣΕΤΑ 782.43 ΓΡΗ] 
Βιβλία και περιοδικά για τον Αναγνωστάκη στη βιβλιοθήκη
Βιβλία
  • Αργυρίου, Αλέξανδρος, επιμ. Η ελληνική ποίηση: γραμματολογία, ανθολογία . Αθήνα: Εκδόσεις Σοκόλη, 1982. [R 892.08 ΕΛΛ]
  • Αργυρίου, Αλέξανδρος. Μανόλης Αναγνωστάκης: νοούμενα και υπονοούμενα της ποίησής του. Αθήνα: Γαβριηλίδης, 2004. [891.861 ΑΡΓ]
  • Κούρτοβικ, Δημοσθένης. Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς: ένας κριτικός οδηγός. Αθήνα: Πατάκης, 1995. [R 890.9 KOY]
  • Μαρωνίτης, Δημήτρης Ν. Ποιητική και πολιτική ηθική: πρώτη μεταπολεμική γενιά Αλεξάνδρου, Αναγνωστάκης, Πατρίκιος. Αθήνα: Κέδρος, 1976. [891.09 ΜΑΡ]
  • Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια της νεοελληνικής λογοτεχνίας : από τον 10ο αιώνα μ.Χ. μέχρι σήμερα. Αθήναι :Χάρης Πάτσης , c1968 [R 890.3 ΠΑΤ]
  • Τσάκωνας, Δημήτρης. Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας και πολιτικής κοινωνίας. Αθήνα: Σώφρων, 1992. [R 890.9 ΤΣΑ ]
  • Τσιάτσικας, Θησέας, επιμ. Μεταπολεμική ποίηση. Ρέθυμνο: Τυποσπουδή, 1990. [891.07 ΜΕΤ]
  • Φραντζή, Άντεια. Ούτως ή άλλως: Αναγνωστάκης, Εγγονόπουλος, Καχτίτσης, Χατζής. Αθήνα: Πολύτυπο, 1988. [890.9 ΦΡΑ ]
Περιοδικά
  • Αργυρίου Αλεξ., «Στοχασμοί επάνω στις αφετηρίες του ποιητικού έργου του Αναγνωστάκη», Η λέξη 11(1/1982): σ. 4-11.
  • «Αφιέρωμα στο Μανόλη Αναγνωστάκη». Αντί 527-528 (30 Ιουλίου 1993).
  • «Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005)». Επτά Ημέρες (Καθημερινή)(1 Δεκ. 2005).
  • «Σε Β΄ πρόσωπο: Μια συνομιλία του Μανόλη Αναγνωστάκη με τον Αντώνη Φωστιέρη και τον Θανάση Νιάρχο», Η λέξη 11 (1/1982): σ. 54-59.
  • Στεριάδης Βασίλης, «Ποιητική και πολιτική σύμπραξη» (Κριτική για το Τα ποιήματα (1941-1971), Διαβάζω 11 (3-4/1978): σ. 67-68.
  • Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, «Η χαμηλή φωνή, Τα λυρικά μιας περασμένης εποχής στους παλιούς ρυθμούς. Μια προσωπική ανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη», Η λέξη 102 (3-4/1991): σ. 333-335. 
Σύνδεσμοι στο Διαδίκτυο για τον Μανόλη Αναγνωστάκη
Διαβάστε και ΕΔΩ 


Posted by on

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)