Eνας κόσμος που μέρα νύχτα τρώει όλο και περισσότερο αυτά που δεν τρώγονται, για να φέρει σε πέρας την κακή του πρόθεση, δεν έχει παρά να το βουλώσει... Παρά την προτροπή του Αντονέν Αρτώ, ο κόσμος αυτός όχι απλώς δεν το βούλωσε, αντίθετα έγινε εξωφρενικά πιο φλύαρος, αφόρητα επιφανειακός. Τον Αντονέν Αρτώ (1896-1948) τον μεγάλο αιρετικό στοχαστή της επιθυμίας και της απόλυτης ελευθερίας ο οποίος διέγραψε μια απίστευτα εμπνευσμένη πορεία, ο κόσμος δεν έχει λόγους να τον θυμάται συχνά φέρνοντάς τον στη σκηνή του. Υπ' αυτήν την έννοια είναι πολύ ενδιαφέρον το εγχείρημα του περιοδικού "Πλανοδιον" να αφιερώσει την κεντρική θέση των σελίδων του στη μορφή και το έργο αυτού του εξεγερμένου ανθρώπου. Αντονέν Αρτώ: Εξέγερση και Ουτοπία είναι ο τίτλος του αφιερώματος όπου ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη λιγότερο γνωστή πλευρά του.
Τις μεταφράσεις, με τις πλούσιες εισαγωγές και τα σχόλια φιλοτέχνησαν τρεις νέοι δημιουργοί, ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και δραματουργός Ήλιος Σαγίς, ο λογοτέχνης Ζ.Δ. Αϊναλής και η φιλόλογος και μεταφράστρια Ειρήνη Παπαδοπούλου. Την ανθολόγηση της ποίησής του συμπληρώνουν δύο κλασικά δοκίμια Γάλλων συγγραφέων: το «Αρτώ» του Μωρίς Μπλανσώ και το «Αντονέν Αρτώ ή Το μεξικάνικο όνειρο» του Ζαν-Μαρί Λε Κλεζιό. Το αφιέρωμα συνοδεύεται από ένα εκτενές και εμπεριστατωμένο «Σχεδίασμα βιογραφίας» καθώς και βασική βιβλιογραφία του Αρτώ στα γαλλικά και ελληνικά. Ο Αρτώ γεννήθηκε στη Μασσαλία. Από πολύ μικρή ηλικία εμφάνισε δείγματα κακής υγείας. Σε ηλικία τεσσάρων χρόνων προσβλήθηκε από μηνιγγίτιδα. Μεγαλώνοντας του διέγνωσαν νευραλγία και περνούσε μεγάλες περιόδους κατάθλιψης. Όντας έφηβος οι γονείς του αναγκάζονταν να τον διατηρούν έγκλειστο για πολύ μεγάλα διαστήματα σε διάφορα σανατόρια. Σχολεία του αποδείχτηκαν όλα εκείνα τα ψυχιατρικά ιδρύματα μέσα στα οποία εμβάθυνε στο έργο του Ρεμπό, του Μποντλέρ και άλλων ιδιαίτερα σημαντικών ποιητών. Το 1920 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου σχετίστηκε με το σουρεαλιστικό κίνημα, στο οποίο και επέδρασε καταλυτικά. Ένα δείγμα της γραφής του:
"Εκεί όπου οι άλλοι υποκρίνονται ότι παρουσιάζουν έργα και ποιήματα εγώ δεν προτίθεμαι παρά να εκθέσω το πνεύμα μου γυμνό.
Ζωή σημαίνει να σε καίνε τα ερωτήματα.
Δεν αντιλαμβάνομαι το έργο σαν ξεκομμένο απ’ τη ζωή.
Δεν μ’ αρέσει η ξεκομμένη απ’ τη ζωή δημιουργία. Άλλωστε, δεν αντιλαμβάνομαι, δεν μπορώ ν’ αντιληφθώ το πνεύμα σαν ξεκομμένο απ’ το πνεύμα. Κάθε ένα από τα έργα μου, κάθε ένα από τα εσωτερικά μου επίπεδα, κάθε μία από τις ψυχρές ανθοφορίες της ψυχής μου επικαλύπτουνε, θαρρείς, με κάτι σαν γλοιό ολόκληρο το είναι μου.
Γι αυτό και μπορώ να με βρίσκω τόσο μέσα σ’ ένα γράμμα προορισμένο να εξηγήσει το ενδόμυχο σημείο αιχμής του είναι μου και τον υπέρλογο ευνουχισμό της ζωής μου όσο και μέσα σ’ ένα δοκίμιο εξωτερικό του εαυτού μου και το οποίο φαντάζει στα μάτια μου σαν μία κύηση αδιάφορη προς το πνεύμα μου.
Υποφέρω που το Πνεύμα δεν βρίσκεται εντός της ζωής και που η ζωή δεν είναι το Πνεύμα, υποφέρω από το Πνεύμα-όργανον, από το Πνεύμα-μετάφραση, το Πνεύμα-φόβητρο που με βία εγγράφει τα πράγματα εντός του Πνεύματος.
(Από τη συλλογή Ο ομφαλός των φύλλων [1925])
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου