ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Προσθήκη λεζάντας

Στο Κατάκολο Ηλείας, μέσα σε ειδικά διαμορφωμένο μουσειακό χώρο, φιλοξενείται η  πληρέστερη σε ολόκληρο τον κόσμο έκθεση Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας.

Το ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Κώστα Κοτσανά λειτουργεί  στο Κατάκολο υπό την αιγίδα του Δήμου Πύργου και περιλαμβάνει 200 περίπου αξιόπιστα και λειτουργικά ομοιώματα μηχανισμών και επινοήσεων του αρχαιοελληνικού τεχνολογικού θαύματος που καλύπτουν την περίοδο από  το 2.000 π.Χ. μέχρι το τέλος του αρχαίου ελληνικού κόσμου.  Τα εκθέματα (με έρευνα, μελέτη και κατασκευή του εκθέτη) συνοδεύονται από επεξηγηματικές πινακίδες και αφίσες με πολλές πληροφορίες, αναλυτικά σχέδια, φωτογραφίες και πλήρεις βιβλιογραφικές αναφορές (στα ελληνικά και αγγλικά) ενώ ορισμένα εκθέματα είναι διαδραστικά. Υπάρχουν  σταθμοί προβολής βίντεο και κινούμενων σχεδίων επίδειξης της λειτουργίας των μηχανισμών ενώ υπάρχει προβολή ντοκιμαντέρ όπου εξηγείται η λειτουργία και η σημασία των μηχανισμών. Η έκθεση πληροί όλες τις σύγχρονες εκπαιδευτικές αντιλήψεις της Παιδαγωγικής και Μουσειακής Αγωγής ώστε να  δρα πολυεπίπεδα ως προς το μέγεθος της αρχαίας ελληνικής τεχνολογικής σκέψης και τεχνικής τόσο στην εκπαιδευτική κοινότητα όλων των βαθμίδων όσο και στο ευρύτερο κοινό.

Πολλά από τα εκθέματα και τις μελέτες στις οποίες στηρίζεται η κατασκευή τους έχουν παρουσιαστεί σε διεθνή συνέδρια και εκθέσεις, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί περιοδικές εκθέσεις του μουσείου στην Ελλάδα και το εξωτερικό όπως α) στην Κύπρο υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Παιδείας, του Τεχνικού Πανεπιστημίου Κύπρου και του Ιδρύματος Λανίτη, β) στο Συνεδριακό Κέντρο ΣΠΑΠ της Ζ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων της Αρχαίας Ολυμπίας με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, γ) στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου, κ.α.

Τα έργα είναι ταξινομημένα σε ενότητες και η περιήγηση περιλαμβάνει:

 α) την ενότητα των 27 αρχαιοελληνικών ρολογιών όπου δεσπόζουν το ξυπνητήρι του Πλάτωνος και το θαυμαστό αυτόματο ρολόι του Κτησίβιου (ένα θαύμα του αυτοματισμού)

β) την ενότητα με τα καταπληκτικά «μαγικά» αυτόματα των Αλεξανδρινών Μηχανικών και την επιβλητική σε φυσικό μέγεθος «αυτόματη υπηρέτρια», το πρώτο  λειτουργικό ρομπότ της ιστορίας

γ) τις ενότητες με το σταθερό και το κινητό αυτόματο θέατρο του Ήρωνος (την «τηλεόραση» και το «αυτόματο κουκλοθέατρο» των αρχαίων Ελλήνων αντίστοιχα),

δ) την ενότητα με τις εφευρέσεις του Αρχιμήδη (του σπουδαιότερου επιστήμονα όλων των εποχών),

ε) την ενότητα με τις εντυπωσιακές τηλεπικοινωνίες των αρχαίων Ελλήνων αλλά και τις μεθόδους κρυπτογράφησης,

στ) την ενότητα με την αγροτική, την υφαντική και την αθλητική αρχαιοελληνική τεχνολογία όπου εντυπωσιάζουν ο «αργαλειός της Πηνελόπης» και η «ύσπληγα» δηλ. ο μηχανισμός της αποφυγής της πρόωρης εκκίνησης των αθλητών (σε φυσικό μέγεθος και τα δύο),

ζ) την ενότητα με τις μεθόδους οικοδόμησης του αρχαιοελληνικού αρχιτεκτονικού θαύματος όπου εντυπωσιάζουν οι κάθε είδους γερανοί,

η) την ενότητα με τους επικουρικούς μηχανισμούς του αρχαιοελληνικού θεάτρου («από μηχανής θεός», «περίακτοι», κ.ά.),

θ) την ενότητα με τα όργανα, τα εργαλεία και τα μηχανήματα των αρχαίων Ελλήνων

ι) την ενότητα με την υδραυλική και αγροτική τεχνολογία τους,

ια) την ενότητα με την αρχαιοελληνική πολιορκητική τεχνολογία (τα «τεθωρακισμένα» και το «πυροβολικό» τους)

Στόχος της έκθεσης είναι να κάνει γνωστές στο κοινό τις απίστευτες τεχνολογικές επιδόσεις των αρχαίων Ελλήνων δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να μάθουν ότι οι αρχαίοι Έλληνες α) είχαν επινοήσει (για ψυχαγωγικό δυστυχώς μόνο σκοπό) αυτοκινούμενα οχήματα (αυτοκίνητα) με αυτόματη πλοήγηση, με κιβώτιο ταχυτήτων, υδραυλικές προγραμματιζόμενες βαλβίδες και άλλα περίπλοκα εξαρτήματα β)  είχαν ανακαλύψει έναν «κινηματογράφο» ικανό να παρουσιάζει αυτόματα την πλοκή ενός μύθου με κινούμενη εικόνα και ήχο γ) χρησιμοποιούσαν λειτουργικά ρομπότ με σκοπό να τους υπηρετούν δ) είχαν ανακαλύψει την αρχή της ατμομηχανής ε) χρησιμοποιούσαν πολύπλοκα μετρητικά όργανα ακριβείας που τους επέτρεπαν να υπολογίζουν τη διάμετρο της γης και την απόσταση ηλίου-γης ή να διανοίγουν σήραγγες χιλιομέτρων και από τις δυο πλευρές ενός βουνού στ) είχαν επινοήσει ευφυείς μηχανές με κερματοδέκτη ζ) χρησιμοποιούσαν πολύπλοκα ανυψωτικά μηχανήματα ικανά να οικοδομούν πανύψηλα κτίσματα με ολιγάριθμο προσωπικό η) διέθεταν ωρολόγια (και ξυπνητήρια) ικανά να λειτουργούν αυτόματα και αδιάκοπα χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.

Επίσης η έκθεση αυτή αποτελεί άλλη μια ευκαιρία να καταρριφθούν ανυπόστατες απόψεις μερικών σύγχρονων ξένων ερευνητών για τη δήθεν έλλειψη «τεχνοφιλίας» από τους αρχαίους Έλληνες και την αποστροφή τους προς τις «βάναυσες» τέχνες. Για παράδειγμα πόσο έκπληκτοι  νιώθουμε όλοι όταν μαθαίνουμε πως  η «αιολόσφαιρα» του Ήρωνος με την προσθήκη (από τον ίδιο ή κάποιο μαθητή του) μιας τροχαλίας (για τη μετάδοση της κίνησης)  θα είχε οδηγήσει (αν οι οικονομικοκοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής και η παρέμβαση των δήθεν  «πρακτικότερων» Ρωμαίων το επέτρεπαν) στη Βιομηχανική Επανάσταση, 1500 χρόνια νωρίτερα, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ανθρωπότητα.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

Σαράντα δύο αρχαία Ελληνικά μουσικά όργανα φιλοξενούνται στο Μουσείο Αρχαίων  Ελληνικών Μουσικών Οργάνων στο Κατάκολο Ηλείας.

Σαράντα δύο  αρχαιοελληνικά μουσικά όργανα συνοδευμένα με λεπτομερείς περιγραφές και διαγράμματα ξαναζωντανεύουν στο Κατάκολο  Ηλείας, κατασκευασμένα από τον Κώστα Κοτσανά. Τα όργανα είναι πλήρως λειτουργικά και η κατασκευή τους βασίζεται στην αρχαία ελληνική γραμματεία και τις αγγειογραφικές απεικονίσεις.  Πρόκειται για την πληρέστερη έκθεση του είδους της. Μερικά από τα εκθέματά της είναι:  το μονόχορδο, ο ελικώνας και το σύντονο του Πυθαγόρα, με τα οποία ο σπουδαίος φιλόσοφος μελέτησε τις μουσικές κλίμακες και απέδειξε τις μαθηματικές σχέσεις που τις καθορίζουν. Η λύρα του Ερμή, το πρώτο έγχορδο όργανο με ηχείο από καύκαλο χελώνας και δέρμα βοδιού, βραχίονες από κέρατα κατσίκας και χορδές από έντερα προβάτου. Η μεγαλοπρεπής κιθάρα του Απόλλωνα, ένα τεχνολογικά πολύπλοκο όργανο με εξισορροπητικά βάρη, έκκεντρα περιστρεφόμενες προεξοχές τεζαρίσματος και χαλάρωσης των χορδών, ελαστικό υποστηρικτικό μηχανισμό για κυματιστό ήχο και μια ρυθμιζόμενη γέφυρα αλλαγής των μουσικών φθόγγων. Η πανδούρα, ο πρόγονος όλων των σύγχρονων εγχόρδων με τάστα (όπως το λαούτο, το μπουζούκι, ο μπαγλαμάς, κ.ά.) Η περίφημη ομηρική φόρμιγγα και η αρχαϊκή κιθάρα, η διονυσιακή βάρβιτος, η κιθάρα του Ορφέα, η πηκτίς της Σαπφώς, το τρίγωνο, η σαμβύκη, ο ελικών του Πτολεμαίου κ.ά. συμπληρώνουν τα έγχορδα αρχαιοελληνικά όργανα. Ο αυλός, ο δίαυλος, ο άσκαυλος, η σύριγξ του Πανός, η σάλπιγξ, το τύμπανο και το ρόπτρο, τα κύμβαλα, τα κρόταλα, το σείστρο, το κρουπέζιο, η ψιθύρα και το χαλκεόφωνο είναι μερικά από τα πνευστά και κρουστά . Τέλος η επιβλητική ύδραυλις του Κτησιβίου, το πρώτο παγκοσμίως πληκτροφόρο όργανο, δεσπόζει στο τέλος της έκθεσης, από την οποία οι επισκέπτες μπορεί να ακούσουν το τραγούδι του Σείκιλου, το μοναδικό πλήρως σωζόμενο αρχαιοελληνικό μουσικό κείμενο.

Πληροφορίες και για τα δύο μουσεία

Περισσότερες πληροφορίες για τα εκθέματα, σχέδια, φωτογραφίες, βιβλιογραφικές αναφορές κλπ.  μπορείτε να     βρείτε στο site:www.kotsanas.com

Τα δύο μουσεία  βρίσκονται στην είσοδο του Κατακόλου, και απέχουν περίπου 50 μέτρα μεταξύ τους.  

Δίπλα  ακριβώς από το μουσείο αρχαίας Ελληνικής τεχνολογίας, υπάρχει άνετος χώρος στάθμευσης.

Το  Κατάκολο, το κοσμοπολίτικο επίνειο του Πύργου, υποδέχεται πάνω από 800 000  τουρίστες το χρόνο. Στις γραφικές ψαροταβέρνες του, μπορούν οι επισκέπτες να γευτούν τα καλύτερα ψάρια της περιοχής.  Ή να απολαύσουν το μπάνιο τους στην παραλία Πλάκες,   με όλες τις ανέσεις μιας οργανωμένης πλαζ. Ή να ανέβουν στο Ποντικόκαστρο,  όπου το άλλοτε ισχυρό φρούριο   των Βιλεαρδουίνων, κατόπτευε το χώρο σε όλα τα σημεία του ορίζοντα και όπου η θέα είναι εκπληκτική.

Τα μουσεία  είναι ανοικτά κατά τις ώρες παραμονής των κρουαζιερόπλοιων στο Κατάκολο.  (Πρακτικά αυτό σημαίνει, σχεδόν κάθε μέρα από Μάρτιο έως Οκτώβριο και ώρες 9.30 έως 13.00 τουλάχιστον)

Οι χώροι όμως,  παραμένουν ανοικτοί και άλλες ώρες   κατόπιν  ηλεκτρονικής ή τηλεφωνικής επικοινωνίας

Τα μουσεία και φέτος συνεχίζουν την μεγάλη προσφορά τους στο κοινωνικό σύνολο. Δωρεάν ξενάγηση στους χιλιάδες  των μαθητών, από κάθε γωνιά της Ελλάδας,   που τα επισκέπτονται, (πέρσι τα επισκέφτηκαν και ξεναγήθηκαν 10.800 μαθητές). Επίσης υπάρχουν και εξειδικευμένα σεμινάρια που προσφέρονται και αυτά δωρεάν από  τον δημιουργό των εκθεμάτων κ. Κώστα Κοτσανά.

Αν θέλετε   να γίνει μια προβολή των πολύ σημαντικών αυτών μουσείων, μπορείτε να επικοινωνήσετε  με  dimletinon@gmail.com ή στο  26213-62622 ή 6973-711073 κ. Αθανασία Κούρβα

Ευχαριστούμε