Οι Διάλογοι των Αθηνών- Η πρόκληση της μετανάστευσης

22 Σεπτεμβρίου 2012 09:30-17:30 Μικρή Σκηνή

To Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών σε συνεργασία με την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Κοινωφελούς Ιδρύματος Α. Ωνάσης διοργανώνουν εκπαιδευτικό εργαστήριο με τίτλο Η Πρόκληση της Μετανάστευσης, με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Οι σύγχρονες κοινωνίες βιώνοντας ραγδαίες εξελίξεις –οικονομική κρίση, αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα, έξαρση της ανεργίας, φτώχια, επιδημίες– καλούνται να αναπτύξουν μια νέα στάση απέναντι στις ευθύνες του σήμερα και τις προκλήσεις του αύριο. Στο πλαίσιο αυτό, και σε μια μεταβατική και ταραχώδη ιστορική συγκυρία, προκύπτει η ανάγκη επανεξέτασης του μεταναστευτικού ζητήματος. Στόχος του εκπαιδευτικού εργαστηρίου είναι να ανοίξει ένα δίαυλο επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων μεταξύ εκπροσώπων των πολιτικών, κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, και ανθρώπων της τέχνης, ώστε να υπάρξει ένας δημιουργικός διάλογος και ουσιαστικός προβληματισμός για τη μετανάστευση ως πρόκληση στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί παγκοσμίως με έντονη παρουσία και στη χώρα μας.

Το εκπαιδευτικό εργαστήριο εντάσσεται στην ευρύτερη προβληματική της πλατωνικής φιλοσοφίας για την ευθύνη της πολιτείας και εστιάζει στις ευθύνες του σήμερα και τις προκλήσεις του αύριο.
Η συζήτηση θα αναπτυχθεί σε τέσσερις άξονες: πολιτικές επιστήμες, εκπαίδευση, αστικό τοπίο και τέχνη.

Οι Διάλογοι των Αθηνών
Το εκπαιδευτικό εργαστήριο αποτελεί συνέχεια των Διαλόγων των Αθηνών, που οργανώθηκαν με πρωτοβουλία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και πραγματοποιήθηκαν στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, το Νοέμβριο του 2010, σε συνεργασία με το Institut de France, την Academia dei Lincei, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, το Πανεπιστήμιο του Stanford, την Ακαδημία Επιστημών της Βιέννης, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Harvard και την Ακαδημία Αθηνών και με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων από όλον τον κόσμο. Η έναρξη των Διαλόγων των Αθηνών απετέλεσε ένα εξόχως σημαντικό επιστημονικό και πολιτιστικό γεγονός με διεθνή απήχηση και εμβέλεια, το οποίο παρακολούθησαν ζωντανά και διαδικτυακά περισσότερα από 50.000 άτομα.
Οι Διάλογοι συνεχίζονται διαδικτυακά μέσω του ηλεκτρονικού επιστημονικού περιοδικού, Athens Dialogues e-journal, το οποίο επιμελείται το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου (Center of Hellenic Studies) του Harvard με επικεφαλής τον καθηγητή Gregory Nagy. Η πρωτοποριακή ηλεκτρονική πλατφόρμα που σχεδιάστηκε ειδικά για τους Διαλόγους φιλοξενεί τα κείμενα των ανακοινώσεων, τις παρουσιάσεις τους αλλά και τον ανοιχτό διάλογο επιστημόνων και κοινού σε μία εφαρμογή που σηματοδοτεί τη νέα εποχή των ηλεκτρονικών μέσων. Τα κείμενα είναι εμπλουτισμένα με συνδέσεις περιεχομένου και προσφέρονται για πολλαπλές χρήσεις.
Στη νέα φάση των Διαλόγων των Αθηνών που άρχισε το 2011 με την Ημερίδα που οργανώθηκε στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης δίνεται έμφαση σε προβλήματα που αφορούν τον σύγχρονο άνθρωπο και τον κόσμο που τείνει να διαμορφωθεί τις επόμενες δεκαετίες. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η παρούσα ημερίδα που προσεγγίζει το φλέγον θέμα της μετανάστευσης. Ήδη στην ημερίδα στο πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, με τη συνεργασία της Karen van Dyck και τη συμμετοχή σημαντικών επιστημόνων, όπως ο Mark Mazower, η Helene Foley, o Peter Meineck, o Gregory Nagy, ο Andreas Kalyvas κ.ά. εξετάστηκε το θέμα “Today’s Responsibilities – Tomorrow’s Challenges“ με επίσης μεγάλη επιτυχία σε ό,τι αφορά στη συμμετοχή ειδικού και ευρύτερου κοινού.
Για το 2012 και το 2013 έχουν προγραμματιστεί τρεις ετήσιες διοργανώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Για το 2012 έχουν προγραμματιστεί εργαστήρια αφιερωμένα στη Μετανάστευση (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, 22 Σεπτεμβρίου), στην Επιστήμη, την Τεχνολογία και την Ηθική (Πανεπιστήμιο Harvard, Βοστώνη, 3 Νοεμβρίου) και στην Ψηφιακή Τεχνολογία με έμφαση στη δημοκρατία και την Εκπαίδευση (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, 1 Δεκεμβρίου).
Ιδιαίτερα σημαντική προβλέπεται η ημερίδα της Βοστώνης, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Harvard. Σ’ αυτήν διερευνώνται οι σχέσεις επιστήμης, τεχνολογίας και ηθικής από την διαχρονική προοπτική της φιλοσοφίας, της ιατρικής και της τέχνης σε σχέση με τις ραγδαίες εξελίξεις στον χώρο των θετικών επιστημών. Μεταξύ των συμμετεχόντων είναι οι Ruth Faden (Johns Hopkins University), George Khushf (University of South Carolina), Albert Borgmann (University of Montana), Sean Kelly (Harvard University), Κωστής Δασκαλάκης (MIT), κ.ά

Η Ελληνική Σκέψη σε Διάλογο:
Προγράμματα Βιωματικής Μάθησης
Το εκπαιδευτικό εργαστήριο πραγματοποιείται στο Πλαίσιο του Έργου «Η Ελληνική Σκέψη σε διάλογο: Προγράμματα Βιωματικής Μάθησης». Το εν λόγω έργο αποτελεί μέρος της Πράξης «Ακαδημία Πλάτωνος: Η Πολιτεία και ο Πολίτης» που υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από Εθνικούς Πόρους. Στόχος του εν λόγω Έργου είναι η Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση ανθρώπων κάθε ηλικίας, μέσα από ένα ευρύ φάσμα βιωματικών δραστηριοτήτων, σ΄ ένα πλαίσιο που στοχεύει στη διάνοιξη νέων δρόμων σκέψης και στοχασμού σε ζητήματα παγκόσμιου και διαχρονικού ενδιαφέροντος, με επίκεντρο τον Ελληνικό τρόπο σκέψης και την περιοχή της «Ακαδημίας Πλάτωνος».

Το έργο «Η Ελληνική σκέψη σε διάλογο: Προγράμματα Βιωματικής Μάθησης» σχεδιάστηκε από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και υλοποιείται σε συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ως ένα «έργο εν κινήσει και εν διαρκεί εξελίξει». Κορυφαίοι στοχαστές, ακαδημαϊκοί, επιστήμονες, καλλιτέχνες και διανοούμενοι από όλο τον κόσμο θα συμμετέχουν σε δημόσιες συζητήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, εργαστήρια και στοχευμένα προγράμματα βιωματικής μάθησης με άξονα τον ελληνισμό, την Πολιτεία και τον Πολίτη.

Τα προγράμματα βιωματικής μάθησης περιλαμβάνουν τις ακόλουθες δράσεις:
(α) Λέξεις και Σκέψεις
(β) Εικαστικοί Διάλογοι
(γ) Εργαστήρια/ Workshops
(δ) Παράλληλες δραστηριότητες
και απευθύνονται κυρίως σε ενήλικους (εκπαιδευτικοί, ακαδημαϊκοί, φοιτητές, αλλά και ευρύ κοινό). Η διάρκεια των προγραμμάτων είναι 24 μήνες και θα υλοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της τριετίας 2012-2014, ενώ θα κορυφωθούν το 2013 (ευρωπαϊκό έτος Πλάτωνα).
Το Πρόγραμμα των Εργαστηρίων / Workshops απαρτίζεται από μια σειρά δράσεων, κατά τις οποίες η ελληνική σκέψη συμφύεται με τη σύγχρονη πραγματικότητα και τα νέα μέσα. Tα εργαστήρια που υλοποιούνται έχουν ως στόχο την εξοικείωση των συμμετεχόντων με έννοιες της ελληνικής σκέψης και της ελληνικής φιλοσοφίας, με τρόπο που να σχετίζεται με τα σύγχρονα ρεύματα της διανόησης και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Απώτερος σκοπός των εργαστηρίων αυτών είναι η διερεύνηση σε βάθος μέσα από πρωτότυπες προοπτικές του γενικού θέματος «Η ευθύνη του σήμερα. Οι προκλήσεις του αύριο».

Οι πρόεδροι και οι καθηγητές - εισηγητές των ενοτήτων είναι οι:

Πολιτικές επιστήμες

Πρόεδρος: Καθηγητής Κωνσταντίνος Τσουκαλάς (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

Εισηγητές: Riva Kastoryano (CNRS, Paris) και Γιώργος Πρεβελάκης (Sorbonne, Paris I)

Συνομιλητής: Νικόδημος Κινίουα

Εκπαίδευση
Πρόεδρος: Καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης (πρώην πρύτανης Πανπειστημίου Αθηνών)

Εισηγητές: Leonie Herwartz-Emden (University of Augsburg) και Θάλεια Δραγώνα (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Συνομιλητής: Χριστίνα Βέικου

Αστικό τοπίο
Πρόεδρος: Καθηγητής Γιάννης Πολύζος (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο)
Εισηγητές: Guy Burgel (Paris Ouest-Nanterre) και Παναγιώτης Τουρνικιώτης (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο)
Συνομιλητής: Θωμάς Μαλούτας

Τέχνη
Πρόεδρος: Καθηγήτρια-εικαστικός Βάνα Ξένου (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο)
Εισηγητές: Ulrike Hanna Meinhof (University of Southampton) και Mihalis Afolayan (ΑSANTE, ANASA)
Συνομιλητής: Ηρακλής Μοσκώφ.