Δόμνα Σαμίου

 

Μια συναυλία – αφιέρωμα

στη μεγάλη κυρία του παραδοσιακού μας τραγουδιού

‘Για δες περβόλι όμορφο’

Κυριακή 7 Απριλίου  (8.30)

 Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος

Για δες περβόλι ν-έμορφο, για δες κατάκρυα βρύση
κι όσα δέντρα 'μπεψεν ο Θιός μέσα ’ναι φυτεμένα
κι όσα πουλιά πετούμενα μέσα ’ναι φωλεμένα.
Μέσα σε ’κείνα ντα πουλιά ευρέθει ένα παγώνι
και χτίζει τη φωλίτσα του σε μιας μηλιάς κλωνάρι.

       Από τον δίσκο ‘Η Περπερούνα’ και άλλα τραγούδια

       του λαού μας για παιδιά

Σήμερα, ένα χρόνο από τότε που η Δόμνα έφυγε για την γειτονιά των αγγέλων, οι φίλοι και συνεργάτες της, μέλη του Καλλιτεχνικού της Συλλόγου, της αφιερώνουν σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας, τη συναυλία που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 7 Απριλίου, στις 8.30 το βράδυ, στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος.

Τίτλος της : ‘Για δες περβόλι όμορφο’.  Για την επιλογή του, οι φίλοι και συνεργάτες της, εξηγούν: ‘.. Είναι το δικό της περιβόλι. Το φρόντιζε και το πότιζε με το νερό της κατάκρυας βρύσης. Κι όσα δέντρα έπεψεν ο Θιός μέσα είναι φυτεμένα, απ’το δικό της χέρι. Δέντρα, λουλούδια, βότανα, μυρωδικά. Και τα τραγούδια, σαν πουλιά, μέσα είναι φωλεμένα. Τα τραγούδια που αγάπησε, τα όργανα κι οι μουσικές.

Μπαίνουμε όλοι μαζί ξανά στο ανθισμένο περιβόλι σιγανά και ταπεινά, όπως εκείνη, για να αφουγκραστούμε το κελάηδημα των πουλιών και να τραγουδήσουμε μαζί τους τα τραγούδια που μας έμαθε, παρέα με τα’ώριο παγώνι μας τ’όμορφο που χτίζει τη φωλίτσα του σε μια μηλιάς κλωνάρι. Για δες περβόλι όμορφο. Είναι το περιβόλι της Δόμνας. Είναι το περιβόλι όλων μας. Τ’ώριο περβόλι μας τ’όμορφο.’

Πολύτιμη παρακαταθήκη, γεμάτο αμύθητους θησαυρούς, τα δημοτικά τραγούδια, που με τόσο πάθος διαφύλαξε και διέδωσε η Δόμνα Σαμίου. Μερικά απ’αυτά θα ακούσουμε τη βραδιά αυτή: Τρυγόνα και Ο Κατσαντώνης από την Ήπειρο, Έρχομαι και εσύ κοιμάσαι από την Μικρά Ασία, Ξενιτεμένο μου πουλί από τις Κυκλάδες, Αν δεις καράβι να περνά της Στερεάς Ελλάδας, Γιωργίτσα από την Μικρά Ασία, Ας πα’να δουν τα μάτια μου από την Πελοπποννήσου, Αντά’μαν παλικάρι από τη Θράκη, Αθηναϊκή πατινάδα της Στερεάς Ελλάδας, Τ’Αρμένου γιος πινέθηκε και  Ζωναράδικο από τη Θράκης.

Στο δεύτερο μέρος το μουσικό οδοιπορικό περιλαμβάνει: την Ομορφούλα(οργανικό Μακεδονίας), Χήρα παιδίν εγέννησε(Καππαδοκίας), ο Πορφύρης και Κότσαρι (ποντιακά), Πάνω στην κούνια κάτσανε(Αν. Αγαίου), Μιαν ημέρα ένας γάτος(Αν. Θράκης), Δωδεκανησιακή Σούστα(Δωδεκανήσων), Από τα γλυκά σου μάτια(Μικράς Ασίας) Τέσσερα και τέσσερα (Κύπρου), Στη Σμύρνη μες την Αρμενιά, Δεν είναι αυγή να σηκωθώ και Σμυρναίκος μπάλος (μικρασιάτικα)

Τη μουσική επιμέλεια της συναυλίας έχει ο Σωκράτης Σινόπουλος. Τραγουδούν οι Βαγγέλης Δημούδης, Μιχάλης Ζάμπας, Ζαχαρίας Καρούνης, Κατερίνα Παπαδοπούλου, Χρήστος Σίκκης. Τα τραγούδια θα αποδώσει η Χορωδία του Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής Μουσικής ‘Δόμνα Σαμίου’, χορωδία που ίδρυσε και δίδαξε η ίδια η Δόμνα Σαμίου. Συμμετέχει Παιδική χορωδία με διδασκαλία της Κατερίνας Παπαδοπούλου.

Παίζουν οι μουσικοί: Θοδωρής Γεωργόπουλος και Νίκος Φιλιππίδης, κλαρίνο, Γιώργος Μαρινάκης και Νίκος Οικονομίδης βιολί, Κώστας Φιλιππίδης λαούτο, Νίκος Καρατάσος, σαντούρι, Σωκράτης Σινόπουλος πολίτικη λύρα, Ηλίας Υφαντίδης ποντιακή λύρα, Πάνος Δημητρακόπουλος κανονάκι και Ανδρέας Παπάς κρουστά. Μετέχει Σύνολο παραδοσιακής μουσικής του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης & Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που αποτελούν οι Παντελής Αγκιστριώτης, λύρα και λαούτο, Παναγιώτης Αϊβαζίδης κανονάκι, Εύα Μισοκέφαλου ούτι, Αλέξανδρος Ριζόπουλος κρουστά και Σταυρούλα Τρυφιάτη καβάλι.

Η Δόμνα Σαμίου γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1928 στην Καισαριανή της Αθήνας και πέθανε στις 10 Μαρτίου 2012. Οι γονείς της ήταν μικρασιάτες πρόσφυγες από το Μπαϊντίρι, χωριό της περιοχής της Σμύρνης. H μητέρα της ήρθε στην Ελλάδα το 1922,ο πατέρας της, αιχμάλωτος στρατιώτης, λίγο αργότερα, με την Ανταλλαγή. Έζησε τα παιδικά της χρόνια μέσα στις απάνθρωπες αλλά παράλληλα πολύ ανθρώπινες και αλληλέγγυες συνθήκες της προσφυγιάς, κι εκεί απέκτησε τα λαϊκά ερείσματα της προσωπικότητάς της και την ατόφια συμμετοχικότητά της. Στο περιβάλλον αυτό είχε τα πρώτα μουσικά της ακούσματα απ’ τα οποία και πήγασε η αγάπη της για την παραδοσιακή μουσική.

Σε ηλικία 13 ετών η Δόμνα Σαμίου έχει την πρώτη διδακτική επαφή με τη βυζαντινή και τη δημοτική μουσική αλλά και με τη λογική της επιτόπιας έρευνας, μαθητεύοντας κοντά στον Σίμωνα Καρά, στο «Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής», ενώ παράλληλα φοιτά στο νυχτερινό Γυμνάσιο.

Ως μέλος της χορωδίας του Σίμωνα Καρά αρχίζει η σχέση της και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας/Ε.Ι.Ρ όπου αργότερα, το 1954, προσλαμβάνεται στο Τμήμα Εθνικής Μουσικής. Από τη θέση αυτή γνωρίζει τους σημαντικότερους λαϊκούς μουσικούς, οι οποίοι την εποχή εκείνη της εσωτερικής μετανάστευσης συρρέουν στην Αθήνα απ’ όλες τις περιοχές της Ελλάδας, και τους οποίους το ΤΕΜ ηχογραφεί για τις εκπομπές του. Έτσι η Δόμνα εξοικειώνεται με όλα τα τοπικά μουσικά ιδιώματα. Παράλληλα κάνει μουσική επιμέλεια σε εκδόσεις δίσκων, θεατρικές εκπομπές, κινηματογραφικές ταινίες. Το 1963 αρχίζει τα ταξίδια της στην επαρχία για επιτόπιες καταγραφές και συγκέντρωση μουσικού υλικού για το προσωπικό της αρχείο με δικά της μηχανήματα.

Το 1971 παραιτείται από την Ραδιοφωνία. Την ίδια χρονιά-σταθμό αποδέχεται την πρόσκληση του Διονύση Σαββόπουλου και πρωτοεμφανίζεται στο νεανικό και αντιχουντικό Ροντέο, δίνοντας μια μεγάλη έκτοτε στροφή στη σχέση των νέων με την παραδοσιακή μουσική. Τις σημαντικές αυτές εμφανίσεις ακολουθεί η συμμετοχή στο Φεστιβάλ Μπαχ στο Λονδίνο, οργανωμένο από τη Λίλα Λαλάντη. Η λαμπρή καλλιτεχνική καριέρα της Δόμνας Σαμίου έχει ξεκινήσει θριαμβευτικά. «Πέρασε η ντροπή που είχαν για το δημοτικό τραγούδι», όπως δηλώνει σε συνέντευξή της η ίδια.

Το 1974 αρχίζει η συνεργασία με την Columbia και οι αλλεπάλληλες εκδόσεις LP. Το 1976-77 με σκηνοθέτες τον Φώτο Λαμπρινό και τον Ανδρέα Θωμόπουλο γυρίζουν στην ελληνική επαρχία είκοσι επεισόδια για την εκπομπή της ΕΡΤ «Μουσικό οδοιπορικό».

Το 1981 ιδρύεται ο Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής - Δόμνα Σαμίου με σκοπό την διάσωση και προβολή της παραδοσιακής μουσικής και κυρίως την έκδοση δίσκων και τη διοργάνωση εκδηλώσεων με αυστηρές επιστημονικές και ποιοτικές προδιαγραφές, μακριά από τις απαιτήσεις των εμπορικών εταιριών.

Το έργο της ξεπερνά πια τα ελληνικά σύνορα. Εκδίδονται δίσκοι της στη Γαλλία και τη Σουηδία. Επί σαράντα περίπου χρόνια πραγματοποιεί σειρά συναυλιών από την Αυστραλία μέχρι τη Νότια Αμερική που όχι μόνο συγκινούν τους Έλληνες της Διασποράς αλλά και αποκαλύπτουν στους ξένους μια ποιοτική «ελληνική μουσική δίχως μπουζούκι», όπως γράφτηκε σε κάποια κριτική συναυλίας της στη Σουηδία.

Στο εσωτερικό της Ελλάδας οι εμφανίσεις της σε συναυλίες κάθε είδους και με κάθε αφορμή είναι αναρίθμητες καθώς και οι τιμητικές προσκλήσεις και τα αφιερώματα, όπως π.χ. η επετειακή παράσταση για τα 70 της χρόνια: «Η Δόμνα Σαμίου στο Μέγαρο Μουσικής: η γνωστή και άγνωστη Δόμνα», τον Οκτώβριο του 1998.

Για τις ποικίλες δραστηριότητες της συνεργάζεται με τους πιο καταξιωμένους Έλληνες και ξένους μουσικούς, μουσικολόγους, λαογράφους, εθνομουσικολόγους αλλά και διδάσκει, μυεί και αναδεικνύει πρωτόβγαλτους νέους καλλιτέχνες. Aπό  το 1994 δίνει μαθήματα δημοτικού τραγουδιού για ενήλικες στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Οργάνων της Αθήνας.  Πάμπολλες είναι επίσης οι πρωτοβουλίες της και έμπρακτη και ανιδιοτελής η προσφορά της σχετικά με την βελτίωση της μουσικής εκπαίδευσης των παιδιών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, αίτημα παιδαγωγικά πρωταρχικό και επιτακτικό κατά την ίδια.

Καταξιωμένη και αγαπητή για την προσφορά και την προσήνεια της είδε το έργο της να αναγνωρίζεται πολλαπλά και τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις, με αποκορύφωση την απονομή μεταλλίου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο το 2005.

Οι τιμές των εισιτηρίων είναι € 12,00 - 20,00

Ειδικές τιμές: € 5,00  (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, Α.Μ.Ε.Α.), και 8,00  (65+, πολύτεκνοι)

	Τομέας Τύπου Ράνια Βουγιουκαλάκη, 210 7282717,  rvou@megaron.gr Πληροφορίες για το δελτίο τύπου αυτό: Γεωργία Σμέρου, 210 7282725, smerou@megaron.gr

 

Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333

και στην ιστοσελίδα του ΜΜΑ: www.megaron.gr