ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ...: ΜΕΤΑΞΑ ακούγοντας το χρόνο

Τετάρτη 3 Απριλίου 2013

ΜΕΤΑΞΑ ακούγοντας το χρόνο

Από την Πέμπτη 11 Απριλίου

στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Ιερά Οδός 48 & Μεγ. Αλεξάνδρου 134-136 Μετρό Κεραμεικός, 210 3609695

Συμβιώνοντας με τον καρκίνο. Μια συγκλονιστική εμπειρία αυτογνωσίας σ’ ένα υποθηκευμένο μέλλον. Ένα μοναδικό σημείο ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο.

Ιωάννα Καρυστιάνη

συγγραφέας

Ένα ντοκιμαντέρ του Σταύρου Ψυλλάκη

με σπλαχνική διάθεση απέναντι στη Ζωή

Σύνοψη

Με αφετηρία γιατρούς και προσωπικό του αντικαρκινικού νοσοκομείου ΜΕΤΑΞΑ που πάσχουν οι ίδιοι από καρκίνο, παρακολουθούμε αυτήν τη ξεχωριστή ομάδα ασθενών καθώς συνεχίζουν να εργάζονται στο νοσοκομείο.

Από το σοκ της πρώτης φοράς που το ακούει κάποιος, έως την εμπειρία του «... έμαθα να ακούω το χρόνο», ο καρκίνος από απειλή θανάτου γίνεται δάσκαλος ζωής γι’ αυτούς τους ανθρώπους, όχι μόνο προσθέτοντας χρόνια στη ζωή τους, αλλά και προσθέτοντας ζωή στα χρόνια τους.

Ένα ακόμη ντοκιμαντέρ του Σταύρου Ψυλλάκη (Άλλος δρόμος δεν υπήρχε, Ο άνθρωπος που ενόχλησε το σύμπαν), για την υπαρξιακή κατάσταση του ανθρώπου όταν βρίσκεται σε οριακές καταστάσεις.

Συντελεστές

σενάριο – σκηνοθεσία – δ. παραγωγής: Σταύρος Ψυλλάκης

από μια ιδέα του Νίκου Καρβούνη

διεύθυνση φωτογραφίας: Κώστας Πάλμας

πρωτότυπη Μουσική: Βαγγέλης Φάμπας

μοντάζ: Σπύρος Κόκκας

ηχολήπτης: Σταύρος Ψυλλάκης

σχεδιασμός ήχου: Βαγγέλης Φάμπας – Σπύρος Κόκκας

βοηθοί παραγωγής: Νέστορας Γουσέτης - Λευτέρης Πατεράκης

συνεργάτης παραγωγός: Νικόλας Πανουτσόπουλος

παραγωγός: Σταύρος Ψυλλάκης

χορηγοί: Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας, Safe Blood BioAnalytica Α.Ε.,

Ιατρικός Σύλλογος Πειραιά, Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών

Γιατρών Ελλάδας

συμπαραγωγός: Ε.Ρ.Τ. Α.Ε.

με την υποστήριξη του Ε.Κ.Κ.

Δείτε το trailer http://www.youtube.com/watch?v=1oW4O9Qfimg

και τη σελίδα της ταινίας στο Facebook http://www.facebook.com/Metaxalisteningtotime

2 κείμενα για την ταινία

Όταν μια νόσος με θανάσιμο σήμα χτυπά την πόρτα, ο χρόνος μοιάζει να παγώνει. Στο συλλογικό Συνειδητό η λέξη καρκίνος παραμένει κάτι άλλο∙ μια βαριά ετυμηγορία, η είσοδος στην Επικράτεια του Φόβου. Το ντοκουμέντο που έχετε στα χέρια σας αποτελεί ένα συγκλονιστικό οδοιπορικό στον αόριστο χωροχρόνο του ασθενούς με καρκίνο.

Ο Σταύρος Ψυλλάκης, γνωστός για την οξυδερκή ματιά του σε μια σειρά αθέατων ή αποσιωπημένων πτυχών της ζωής, τεντώνει επιδέξια την κάμερα βαθιά μέσα στην ψυχή ανθρώπων από τον χώρο της Υγείας και αφουγκράζεται τις κραυγές και τους ψιθύρους της. Ακούει τον αιφνίδια ακινητοποιημένο χρόνο τους να επιστρέφει μουδιασμένα, αλλά αποφασιστικά στους προηγούμενους ρυθμούς του∙ επειδή η ζωή είναι πιο δυνατή και πάντα θα διεκδικεί τον βηματισμό της. Η καταγραφή της εμπειρίας των προσώπων που συνομιλούν με τον σκηνοθέτη, που παραμένει αθέατος πίσω από την κάμερα ως εάν "σιωπηλός εξομολόγος", συναρθρώνεται σε μια ουσιωδώς ενιαία αφήγηση-ποταμό με το απορρέον Νόημα να οδηγεί τελικά στην απελευθέρωση από τις τανάλιες του Φόβου.

Είναι μεγάλη τιμή για την Εταιρεία Παθολόγων Ογκολόγων Ελλάδας, το ότι συνέβαλε με τις μικρές δυνάμεις της στην ανάδειξη αυτού του μοναδικού εγχειρήματος πρόκλησης ρήγματος στον Μύθο του Καρκίνου.

Ευχαριστούμε τον δημιουργό του, αλλά και όσους παραμέρισαν κάθε δισταγμό και μίλησαν∙ ιδιαίτερα ευχαριστούμε το εκλεκτό μέλος της Εταιρείας Νίκο Καρβούνη για την καίρια συμβολή του στη σύλληψη και εκτέλεση αυτής της μνημειώδους προσπάθειας.

Αλέξανδρος Αρδαβάνης

Ογκολόγος Παθολόγος, νοσοκομείο Άγιος Σάββας

Λένε ότι το μεγαλείο του ανθρώπου έγκειται στο ότι ενώ είναι θνητός, φέρεται σαν να ήταν αθάνατος. Τι συμβαίνει όμως, όταν αυτή η υποκειμενική τάξη ανατρέπεται, όταν ο θάνατος σε κοιτάζει κατάματα, όταν ο δάσκαλος γίνεται μαθητής και ο γιατρός γίνεται ασθενής; Τότε «ο χρόνος σωματοποιείται», η ψευδαίσθηση της αθανασίας χάνεται, τα μέτρα και τα σταθμά μεταβάλλονται. Και ίσως τότε κάποιοι ανακαλύπτουμε ότι «οφείλουμε περισσότερα στην ποίηση παρά στην εφορία».

Η ταινία «ΜΕΤΑΞΑ ακούγοντας το χρόνο» δεν επιχειρεί να μας συμφιλιώσει με το θάνατο, με τη φθορά. «Δεν υπάρχει αξιοπρέπεια στο θάνατο», ξεκαθαρίζεται. Υπάρχει όμως αξιοπρέπεια, πείσμα και ελπίδα στα μαρμαρένια αλώνια. Αρκετοί καρκινοπαθείς, ανάμεσά τους και γιατροί του νοσοκομείου Μεταξά, μιλούν σε πρώτο πρόσωπο για ό,τι έμαθαν. Για μια γνώση ακριβοπληρωμένη και μοναδική. Για τον «εμφύλιο πόλεμο» που είναι ο καρκίνος, αφού αυτός που σε πολεμά είναι «ο ίδιος ο εαυτός σου», το σώμα σου, ένας αδυσώπητος, αλλά όχι αήττητος εσωτερικός εχθρός.

Μια ταινία αισιόδοξη; Όχι ακριβώς. Οι αφηγήσεις, τα βλέμματα, οι κινήσεις των ανθρώπων, συνθέτουν μια αισιοδοξία διαφορετική από αυτή των ταινιών με χάπι εντ. «Η διάγνωση δεν σημαίνει και το τέλος», τονίζεται. Ακολουθεί ένας δρόμος που αρκετοί καταφέρνουν να τον διαβούν με το κεφάλι ψηλά και τα μάτια ανοιχτά. Σήμερα χρησιμοποιούνται φάρμακα που πριν από δέκα χρόνια ήταν άγνωστα, μαθαίνουμε. Ο χρόνος κερδίζεται, έστω και στάλα στάλα. Και ο κερδισμένος –όχι ο χαρισμένος- χρόνος είναι πολύτιμος, μοναδικός, ακόμα και αν πρόκειται μόνο για ένα καλοκαίρι, για το τελευταίο (;) πάρτι γενεθλίων.

Η ταινία αυτή δεν είναι ένας οδηγός αυτοβοήθειας για τους καρκινοπαθείς και τους οικείους τους, π.χ., δεν αναφέρεται στην πρόληψη, δεν προπαγανδίζει το κόψιμο του τσιγάρου και των βλαβερών συνηθειών. Η ταινία μιλά για την ελπίδα, όπως δεν μπορεί να μιλήσει η στατιστική. Μιλά για τη δύναμη του ανθρώπινου μυαλού, για τη συλλογικότητα, για το κοινωνικό χρώμα της ατομικής περιπέτειας.

Λένε ότι ο αισιόδοξος βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο, ενώ ο απαισιόδοξος το βλέπει μισοάδειο. Ας φανταστούμε μια κλεψύδρα στη θέση του ποτηριού. Η ταινία αυτή μοιάζει με μια κλεψύδρα όπου η άμμος κινείται, αλλά ο όγκος της παραμένει σταθερός. Κάτι αδειάζει και, ταυτόχρονα, κάτι γεμίζει. Ποιος ξέρει, κάποια μέρα ίσως η επιστήμη μάς επιτρέψει να αναποδογυρίσουμε την κλεψύδρα και όλα ν’ αρχίσουν ξανά από την αρχή.

Δημήτρης Χρήστου

Safe Blood BioAnalytica Α.Ε.

Βιογραφικό

Σταύρος Ψυλλάκης

Γεννήθηκε στα Χανιά το 1954. Σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Σκηνοθεσία στη σχολή Ε. ΧΑΤΖΙΚΟΥ. Συνέχισε τις σπουδές του, ως υπότροφος του Γαλλικού κράτους στο Παρίσι, στη Σκηνοθεσία ανθρωπολογικού ντοκιμαντέρ στα Ateliers VARAN. Ζει στην Αθήνα και ασχολείται με την σκηνοθεσία και την παραγωγή ταινιών ντοκιμαντέρ.

Επιλεκτική Φιλμογραφία

2012 ΜΕΤΑΞΑ ακούγοντας το χρόνο (doc., 87΄) (2^ο Βραβείο Ταινίας Μεγάλου Μήκους στο 6^ο Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας).

2011 Μυλωνογιάννη 120, Χανιά (επεισόδιο της σειράς Docville για ΕΡΤ) (doc., 45΄)

2011 Στράτος-Alice Anne (επεισόδιο της σειράς ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΟΙ για ΕΡΤ) (doc., 45΄)

2011 Προκόπης-Καρολίνα (επεισόδιο της σειράς ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΟΙ, για ΕΡΤ) (doc., 45΄)

2011 Φιλιππίνες (επεισόδιο της σειράς ΦΥΛΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ, για ΝΕΤ) (doc., 45΄)

2009 Άλλος δρόμος δεν υπήρχε (doc., 87΄) (Βραβείο κοινού στην κατηγορία Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο 2^ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λευκωσίας – Όψεις του κόσμου, 1^ο Βραβείο Ταινίας Μεγάλου Μήκους στο 3^ο Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας & 1^ο Βραβείο Μεγάλου Μήκους Ταινίας Τεκμηρίωσης (Ντοκιμαντέρ) της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου).

2005 Πολλά μπορούμε να κάνουμε (doc., 62΄)

2005 Τιροθέα – Λιανοκλάδι (doc., 28΄)

2002 Οι φύλακες της μνήμης (doc., 57΄)

2001 Α.Β.Ε.Α. ο πηγμένος χρόνος (doc., 28΄)

2001 Ήρθαμε εδώ (doc., 52΄)

2000 Η ζημιά του σπασμένου καθρέπτη (doc., 56΄)

2000 Ο άνθρωπος που ενόχλησε το σύμπαν (doc., 52΄) (Ειδικό βραβείο καλύτερου ελληνικού δημιουργικού ντοκιμαντέρ στο 2^ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καλαμάτας & βραβείο Καλύτερης Ελληνικής ταινίας (εξ ημισείας με το ντοκιμαντέρ «Η άδεια») από την Εταιρία Ελλήνων Σκηνοθετών).

1999 Πειραιάς – Χυτήριο δυο αιώνων (doc., 30΄)

1995 Σφακιά – Η χώρα των φαραγγιών (doc., 25΄)

1994 Τ’ αδέρφια (doc., 62΄)

1993 Το μυστικό (doc., 59΄)