Το οδοιπορικό ενός κακοποιημένου παιδιού στην Ελλάδα

    

Πολλά παιδιά στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν την Βία, την Παιδική Κακοποίηση, την Σεξουαλική Κακοποίηση, την Εκμετάλλευση, την Αμέλεια, την Εγκατάλειψη.

Τις περισσότερες φορές θύτες είναι οι ίδιοι οι γονείς τους.

Μέσω καταγγελιών δεκάδες από αυτά τα περιστατικά καταλήγουν στις αρμόδιες Εισαγγελικές αρχές, οι οποίες καλούνται να αποφασίσουν για την προστασία του παιδιού θύματος.

Μόλις κριθεί επιβεβλημένη η απομάκρυνσή του από το κακοποιητικό περιβάλλον, το παιδί μεταφέρεται σε κάποιο από τα Νοσοκομεία Παίδων ώστε να βεβαιωθεί η κατάσταση της υγείας του. Παράλληλα αναζητείται ο κατάλληλος χώρος φιλοξενίας του.

Ωστόσο η έλλειψη χώρων φιλοξενίας οδηγεί πολλά από αυτά τα παιδιά να παραμένουν «εγκαταλελειμμένα» στα Νοσοκομεία Παίδων για εβδομάδες, μήνες ακόμη και χρόνια, σε κάποιες περιπτώσεις, αν δε βρεθεί άμεσα κάποια λύση.

Στο νοσοκομείο παύει η σωματική κακοποίηση. Η κοινωνία απαναπαύεται πιστεύοντας ότι έχει επιτελέσει το χρέος της. Ποια είναι η επόμενη μέρα  για αυτά τα παιδιά;

Από την στιγμή που το παιδί εισέρχεται στο «κοινωνικό σύστημα» ξεκινά μία μεγάλη και δύσκολη πορεία. Η μία υπηρεσία διαδέχεται την άλλη και το παιδί παραμένει στο Νοσοκομείο.

Η επόμενη ημέρα λοιπόν προδιαγράφει ενός άλλου τύπου κακοποίηση, με θύτη αυτή τη φορά την κοινωνία και το προνοιακό σύστημα και θύμα το ήδη κακοποιημένο παιδί.

Οι εισαγγελείς αποφαίνονται για την προστασία του, οι κρατικοί φορείς, οι κοινωνικές υπηρεσίες και η πρόνοια αναλαμβάνουν την ευθύνη να βρεθεί μια λύση και το παιδί περιμένει. «Σπίτι» του ένα δωμάτιο νοσοκομείου!

Παρακάτω καταγράφονται τα προβλήματα και οι ελλείψεις που έχουμε εντοπίσει στο προνοιακό σύστημα της χώρας μας, καθώς και οι προτεινόμενες λύσεις.

Το κείμενο έχει επιμεληθεί ομάδα Κοινωνικών Λειτουργών και Ψυχολόγων του Οργανισμού μας.

 

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

1.      Ελλιπής Στελέχωση του συνόλου των Εισαγγελιών των Πρωτοδικείων της Επικράτειας με Εισαγγελικούς Λειτουργούς

2.      Μη ενεργοποίηση του Ν. 2447/1996 περί οικογενειακού Δικαστηρίου

3.      Μη ενεργοποίηση του άρθρου 48 του Ν. 2447/1996 περί κοινωνικών υπηρεσιών στις Εισαγγελίες Ανηλίκων

4.      Έντονη συναισθηματική φόρτιση των ανήλικων θυμάτων κατά την εξέτασή τους ως μάρτυρες κατά τηην ακροαματική διαδικασία, αδυναμία υιοθέτησης της διαδικασίας της μαγνητοσκόπησης της κατάθεσης των ανήλικων θυμάτων.

5.      Έλλειψη τμημάτων ανηλίκων στις κατά τόπους Αστυνομικές Διευθύνσεις.

6.      Αδυναμία καταστολής των κρουσμάτων παιδιών που εξωθούνται στην επαιτεία δεδομένου ότι οι περισσότερες των περιπτώσεων που φτάνουν στις δικαστικές αρχές έχουν ως αποτέλεσμα την απαλλαγή των γονέων – προωθητών από τις κατηγορίες οι οποίες συνήθως αφορούν όχι στην έκθεση ανηλίκου σε κίνδυνο αλλά στην παράνομη διαμονή τους στην χώρα.

7.      Καθυστέρηση στην κατάθεση αιτήσεων για άσυλο ασυνόδευτων ανηλίκων.

8.      Αδυναμία απόκτησης της Ελληνικής Ιθαγένειας (μέσω πολιτογράφησης) ανήλικων αλλοδαπών που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα και δεν πρόκειται να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους.

9.      Ελλιπής στελέχωση του συνόλου των Δήμων με κοινωνικές υπηρεσίες.

10.  Ελλιπής παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας στα παιδιά.

11.  Έλλειψη προστατευόμενων χώρων υποδοχής, βραχυπρόθεσμης, μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης φιλοξενίας παιδιών σε κίνδυνο.

12.  Έλλειψη χώρων προστατευόμενης φιλοξενίας για παιδιά σε κρίση που χαρακτηρίζονται ως παιδιά ΑΜΕΑ, παιδιά τοξικοεξαρτημένα, παιδιά με ψυχιατρικά προβλήματα.

13.  Ανεπαρκής υποδομές υποδοχής και φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων.

14.  Έλλειψη δομών ψυχολογικής και ψυχιατρικής στήριξης παιδιών θυμάτων.

15.  Ελλιπής στελέχωση των κοινωνικών φορέων (κοινωνικές υπηρεσίες, ιδρύματα κ.α.) με επαρκή και εξειδικευμένο προσωπικό για την στήριξη των παιδιών.

16.  Απουσία ενιαίου φορέα αποκλειστικής απασχόλησης με την καταγραφή, αξιολόγηση των δομών φιλοξενίας παιδιών θυμάτων.

17.  Απουσία συντονιστικού φορέα και Κέντρου Αναφοράς περιστατικών παιδιών θυμάτων κακοποίησης.

18.  Ανεπαρκής ιατροφαρμακευτική κάλυψη των παιδιών που οι οικογένειές τους δεν είναι ασφαλισμένες σε κάποιο ασφαλιστικό ταμείο.

19.  Απουσία ειδικών παιδιατρικών κλινικών στα νοσηλευτικά κέντρα της χώρας.

20.  Απουσία τμημάτων εφήβων στα παιδιατρικά νοσοκομεία με αποτέλεσμα οι έφηβοι ηλικίας άνω των 14 ετών να νοσηλεύονται σε γενικά νοσοκομεία.

21.  Απουσία κατ’ οίκον νοσηλείας

22.  Μη εφαρμογή κοινωνικής ιατρικής στα νοσοκομεία παίδων.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Μολονότι για αρκετά από τα προαναφερθέντα προβλήματα/ελλείψεις οι λύσεις είναι εμφανείς (π.χ. Δημιουργία χώρων φιλοξενίας, ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών παιδικής προστασίας, εφαρμογή κοινωνικής ιατρικής στα νοσοκομεία παίδων κ.α.) ωστόσο αυτό που πρωταρχικά κρίνεται απαραίτητο είναι η απρόσκοπτη συνεργασία όλων των φορέων που δραστηριοποιούνται στην παιδική προστασία με γνώμονα πάντα το συμφέρον του παιδιού και την αναζήτηση των πλέον ενδεδειγμένων μεθόδων υποστήριξης των παιδιών.