ΔΙΣΤΟΜΟ - ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ (ΕΤΣΙ, ΓΙΑ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ...)

Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2011

Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2011 (αφορούν στις εκδόσεις έτους 2010) στα οποία κατέληξε η Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας από τον «βραχύ κατάλογο» των υποψήφιων προς βράβευση έργων.

ΜΕΓΑΛΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Ντίνο Χριστιανόπουλο για το σύνολο του έργου του.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ

Απονέμεται ομόφωνα στον Θωμά Κοροβίνη για το έργο του με τίτλο «Ο γύρος του θανάτου», εκδόσεις Αγρα.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ - ΝΟΥΒΕΛΑΣ

Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Χρήστο Οικονόμου για το έργο του με τίτλο «Κάτι θα γίνει, θα δεις», εκδόσεις Πόλις.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ

Απονέμεται ομόφωνα στον Γιώργο Μαρκόπουλο για το έργο του με τίτλο «Κρυφός κυνηγός», εκδόσεις Κέδρος.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΟΚΙΜΙΟΥ - ΚΡΙΤΙΚΗΣ

Απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στην Γεωργία Γκότση για το έργο της με τίτλο «Η διεθνοποίησις της φαντασίας - : Σχέσεις της ελληνικής με τις ξένες λογοτεχνίες τον 19ο αιώνα», εκδόσεις Gutenberg και στην Βενετία Αποστολίδου για το έργο της με τίτλο «Τραύμα και μνήμη - : Η πεζογραφία των πολιτικών προσφύγων» εκδόσεις Πόλις.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΑΣ – ΧΡΟΝΙΚΟΥ – ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Το Βραβείο Χρονικού - Μαρτυρίας απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Γιώργο Χ. Θεοχάρη για το έργο του με τίτλο «Δίστομο - : 10 Ιουνίου 1944 - Το ολοκαύτωμα», εκδόσεις Σύγχρονη Έκφραση.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στον Mιχάλη Γεννάρη για το έργο του με τίτλο «Πρίγκιπες και δολοφόνοι», εκδόσεις Ίνδικτος και στον Θοδωρή Ρακόπουλο για το έργο του με τίτλο «Φαγιούμ», εκδόσεις Μανδραγόρας.

Σκεπτικό για την απονομή του Κρατικού Βραβείου Χρονικού-Μαρτυρίας
στο βιβλίο «Δίστομο 10 Ιουνίου 1944 – Το Ολοκαύτωμα» 

Η Επιτροπή αποφάσισε κατά πλειοψηφία να προκρίνει για το Βραβείο Χρονικού- Μαρτυρίας το έργο του Γιώργου Θεοχάρη «Δίστομο, 10 Ιουνίου 1944. Το Ολοκαύτωμα» των εκδόσεων Βιβλιοπωλείο Σύγχρονη Εκφραση. Το έργο του Γ. Θεοχάρη ξεχώρισε ανάμεσα στους άλλους άξιους τίτλους της κατηγορίας του για την πληρότητα της τεκμηρίωσης, τη σαφή και ξεκάθαρη αφήγησή του, τη σφαιρικότητα της παρουσίασης των τραγικών γεγονότων του Διστόμου και την άρτια σύνθεση εξωτερικών αποτιμήσεων με τις προσωπικές βιωματικές αφηγήσεις και τις λογοτεχνικές αποδόσεις των συμβάντων. Η διεξοδική αποθησαύριση κειμένων και τεκμηρίων για τη μαρτυρική ιστορία του Διστόμου Βοιωτίας κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής από τον Γ. Θεοχάρη συνδυάζει την ιστορική καταγραφή των γεγονότων, τα οποία εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο των πολεμικών επιχειρήσεων της τελευταίας φάσης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της κλιμάκωσης των επιθέσεων της ελληνικής Αντίστασης, με την παράλληλη παρουσίαση πρωτογενών πηγών, επίσημων εγγράφων, στρατιωτικών αναφορών και δικαστικών εκθέσεων.
Ταυτόχρονα το έργο μεταφέρει τη συγκινησιακή φόρτιση των επιζώντων και τη σφοδρότητα της εμπειρίας τους τόσο άμεσα, χάρη στις αυτοβιογραφικές καταγραφές και τα φωτογραφικά ντοκουμέντα, όσο και διαμεσολαβημένα μέσα από τις λογοτεχνικές και εικαστικές προσεγγίσεις καθώς και τα επετειακά αφιερώματα.
Αναδεικνύει, τέλος, τη διαχρονική πρόσληψη των γεγονότων από τη μεταπολεμική Ελλάδα ενώ υπηρετεί τον σύγχρονο και εν εξελίξει αγώνα των κατοίκων του Διστόμου για τον διεθνή καταλογισμό των ευθυνών και τη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης.
Από τη βραχεία λίστα συζητήθηκαν επίσης με ενδιαφέρον τα «Οι Ελληνες του Γκαίρλιτς (1916-1919)» του Γεράσιμου Αλεξάτου (εκδ. Αφοί Κυριακίδη) και «Η ζωή απ΄την αρχή. Η μετανάστευση των Ελλήνων Εβραίων στην Παλαιστίνη (1945-1948)» των Καρίνα Λάμψα και Ιακώβ Σιμπή (εκδ. Αλεξάνδρεια), που φωτίζουν λιγότερο γνωστές πτυχές της ιστορίας μας, βασισμένα σε αρχειακές πηγές και αυθεντικές προσωπικές μαρτυρίες.
Οι «Ελληνες του Γκαίρλιτς» αφορούν τη μικρή ελληνική κοινότητα που δημιουργήθηκε το 1916 στην πόλη Γκαίρλιτς της Σιλεσίας, όταν περίπου 7000 έλληνες στρατιώτες και αξιωματικοί του Δ΄ Σώματος Στρατού της Ανατολικής Μακεδονίας μεταφέρθηκαν εκεί ως αιχμάλωτοι πολέμου. Ο Γ. Αλεξάτος παρουσιάζει τους δεσμούς που αναπτύχθηκαν μεταξύ Γερμανών φιλελλήνων και μελετητών και των Ελλήνων αιχμαλώτων, τις πολιτισμικές δραστηριότητες της κοινότητας αλλά και την πολιτική συμμετοχή της στην εξέγερση των Σπαρτακιστών, μέχρι την παλιννόστηση του 1919. Βασίζεται σε ανέκδοτες μαρτυρίες απογόνων, επίσημα ντοκουμέντα και φωτογραφικό υλικό που φέρνουν στην επιφάνεια μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, και μάλλον ξεχασμένη, ιστορική στιγμή. Στο «Η ζωή απ΄την αρχή» οι Κ. Λάμψα και Ι. Σιμπή παρουσιάζουν τον αγώνα των Ελλήνων Εβραίων προσφύγων να φθάσουν και να εγκατασταθούν στην Παλαιστίνη μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αψηφώντας την απαγόρευση των βρετανικών αρχών. Το βιβλίο στηρίζεται σε πρωτότυπη έρευνα και συνεντεύξεις επιζώντων και συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό.  

Εισηγήτρια του σκεπτικού: Αννα Καρακατσούλη